________________
આનંઘન પદ ૭૩
ગોદમાં ઉછરેલી વનસ્પતિ ઝાડ, બીડ, વેલા, વેલડીઓ લીલાછમ ફુલોની રંગબેરંગીતાથી તેમજ મીઠી મધુરી સુગંધથી લહેરાતી ધરણી ચારેબાજુ શોભાને વધારી રહી છે. ચોથુ સુખ ઠંડો શીતલ પવન શરીરને ઠંડક આપી રહ્યો છે. પાંચમુ સુખ સાધુની સખા એવી શ્રદ્ધા સમતા - સુમતિ વગેરે અમારી રક્ષા કરી રહેલ છે, અમને સુખ આપી રહેલ છે તેમજ આજુબાજુમાં રહેલ દેવી-દેવતાઓ અમારી કાળજી કરી રહ્યા છે. આ બધા અનુકૂળ પ્રવાહને કારણે અમારી સાધના નિર્વિઘ્ને ચાલી રહી છે. આમ પ્રકૃતિ બધી વાતે અનુકૂળ છે. આ બધી શાંતિ વચ્ચે (મેરે તન તાતા મૂઆ વિરહા માતા) પ્રભુ દર્શનની પ્રાપ્તિનો વિરહ વર્તે છે, પ્રભુ ઘરમાં આવતા નથી તે ચિંતા યોગીરાજને અગ્નિની જેમ બાળી રહી છે અથવા તો મુઆ એટલે મરેલી કાયાને મુઈ ચિંતા બાળી રહી છે. બીજી અશાતાઓ એટલી નથી સતાવતી પણ એકલી પ્રભુ વિરહની પીડા અશાતા આપી રહી છે.
-
૧૩૭
ફિર ફિર જોઉં ધરણી અગાસા, તેરા છિપણા પ્યારે લોક તમાસા
વલે તન તે લોહી માસા, સાંઈડાની બે ધરણી છોડી નિરાશા...૩.
આનંદઘનજીએ પોતાની જ્ઞાન ચેતનાને પરમાત્મ તત્ત્વની ખોજમાં ધ્યાન પ્રવૃત્તિ દ્વારા કામે લગાડી દીધી છે. પોતાની કાયાની અંદર આવેલ ધરતી અને અગાસા = આકાશ પ્રદેશ સિવાય પ્રભુ બહાર ક્યાંય છિપાઈ શકે તેમ નથી અને અંદરમાં પ્રભુ હમણાં નજરે ચડતા નથી. હે પ્રભો ! હું આપના દિવ્ય સ્વરૂપને ઢુંઢી રહ્યો છું. ઘડીકમાં ભીતર રહેલ ધરતી પર તો બીજી ક્ષણે ભીતર રહેલ આકાશ પર ફરી ફરીને જોયા કરું છું કે મારા નાથ મારા પ્રભુ ભીતરમાં કયાં છુપાયા છે ? મારી આ આંતર ખોજને પાગલપણું સમજી, લોકો તમાસો સમજી મારી પાછળ પાછળ ફરી રહ્યા છે. આ અંતરની સાધનાનો વિષય હોઈ બહારની વ્યક્તિ માટે અજ્ઞાતતા સમાન ભાસે પણ અંદરની શોધમાં આ ધ્યાન ક્રિયા ગુપ્તપણે ચાલતી હોવાથી સાધકને પોતાના અનુભવ ગોચર જ્ઞાનમાં અથાગ પ્રયત્નના અંતે આત્માની પ્રકાશક તેજોવલય શક્તિના દર્શન થાય છે. સાધક અંદરની શોધમાં એટલો બધો તન્મયાકાર બની ગયો હોય છે કે ત્યારે
શ્રવન, મનન અને ચિંતનના મંથનમાંથી નિદિધ્યાસનનું માખણ મળે.
-