________________
૧૨૨
આનંદઘન પદ - ૭૦
ખપાવે, લોક માનસ ગરમ થતાં વાર ન લાગે માટે તેવી વાતો ન કરવી જોઈએ. હંમેશા ડહાપણતા ભર્યા કાર્ય કરવા જોઈએ. જે વ્યકિત વાતો ઓછી કરે અને કાર્ચ સારા ઘણા કરે તે મોન રહેવા છતાં લોક લાગણી તેના પ્રત્યે વિશેષ ખેંચાય છે. મનમાં સામી વ્યકિતને આકર્ષવાનો ગુણ રહેલો છે જ્યારે જેની વાતો બકવાસમાં ખપે તેને જ્ઞાનીઓ મૂર્ખ કહે છે.
ચઉગતિ મહેલ ન છારિહી હો - કેસે આત ભરતાર ખાનો ન પીનો ઈન બાતમેં હો - હસત ભાગ કહા હા૨.
ચાર ગતિમાં ભટકતા આત્માને જે કાયા મળે છે તે તો કર્મ મળથી છવાયેલ છે કે જે તન રૂપી મહેલાતમાં ચેતન્યદેવ ફસાયેલા છે. તન રૂપી મહેલાતમાં રહેલ ચેતન્યદેવ પોતાને ઓળખેજ નહિ અને ખોટા કામો કર્યેજ જાય તો તેવા અપવિત્ર દેહમાં પરમાત્મા કયાંથી પ્રગટે ? માટે આનંદઘનજી પોતાના ચેતનને હિત શિક્ષા આપી રહ્યા છે કે માનવ દેહ રૂપી તન મંદિર જે મળેલ છે એતો આતમરામ એવા રાજાને રહેવાનો મહેલ છે જેને હવે કર્મમળથી છાવરવા જેવો નથી. અને તે માટે આનંદઘનજી મમતાને કહી રહ્યા છે કે હે મમતા ! જયાં સુધી મેં મારા અંદર રહેલા આત્માને પરમાત્મ સ્વરૂપે નહોતો ઓળખ્યો ત્યાં સુધી આ કાયાની મમતામાં હું હતો, તે વાત તારી સાચી છે. પણ હવે મારો અંતરાત્મા જાગ્યો છે, મને હવે ખબર પડી ગઈ છે કે આ દેહ ઉપર જે જીવને મમતા થાય છે, તે દેહમાં રહેલ હાડ, માંસ અને લોહીના કારણે થાય છે. લોહી-માંસ વગેરેથી દેહ પુષ્ટ થાય છે અને તેના કારણે જીવ તેના. ઉપર મમત્વવાળો બને છે. વળી તે લોહી-માંસથી દેહની પુષ્ટતા એ સારું સારું ખાવા પીવાથી થાય છે એમ સમજીને હવે મેં ખાવા પીવાનો મોહ પણ રાખ્યો નથી. તારી કોઈ વાતોમાં મને હવે રસ રહ્યો નથી માટે તું હવે અહિંયાથી ભાગી જા ! આમ મમતાને કહું છું ત્યા તે હસવા માંડે છે અર્થાત્ હજુ પણ તે આ સ્થાન છોડવા માંગતી નથી.
મમતા ખાટ પરે રમે હો, ઓર નિ દે દિન રાત લેનો ન દેનો ઈન કથા હો, ભોર હી આવત જાત...૩.
ગુણ ગુણીની અભેદતાથી જ્ઞાન જ્ઞાયકની અભેદતા છે.
