________________
આનંદઘન પદ - ૬૨
૧૭
દમાં હાથ ઘાલવાથી જે દુ:ખ ઉભુ થાય તેવી પીડાને હું અનુભવી રહી છું. મીરાંની સ્થિતિ પણ પ્રભુના વિરહમાં વિષ મિશ્રિત પ્યાલો પીધા જેવી થઈ ગઈ હતી. મીરાં પોતાની સુધબુધ ગુમાવી બેઠી હતી. પ્રભુ વિરહની ચિંતામાં “મેં મેરી સેજડી બુંદીહો” - મારી શય્યાને ખૂંદી નાંખી છે અથવા રાત’દિ પ્રભુ વિરહનુ રૂદન એટલુ રહે છે કે રાત્રે શય્યા આખી ભીની થઈ જાય છે કે જેવી પ્રભુના વિરહમાં વિલાપ કરતાં ગીતમ ગણધર ભગવંતની થઈ હતી.
અમદાવાદ કે પાટણ ખાતે શ્રાવકની સાથે થયેલા કડવા અનુભવ પછી લગભગ રાજસ્થાનના જંગલોમાં યોગીરાજ એકાકીપણે અને લગભગ અતિ અલ્પ વસ્ત્રયુક્ત વિચર્યા છે. તદ્દન નિષ્પરિગ્રહી જીવન જીવી રહ્યા હતા. પ્રભુ પ્રાપ્તિની અલખધૂન તેમનામાં જાગી હતી. જંગલોમાં એકાંત એ તેમનું નિવાસી સ્થાન હતું. ધરતીએ શય્યા હતી. ત્યારે તેમને સમતા ને પ્રાપ્ત કરવાની જે તમન્ના હતી તે સમતાજ અહીં સેજડી રૂપે જાણવી. લોક વ્યવહારથી તે સર્વથા. પરાગમુખ જેવા હતાં. આ કાળના તે અલખ નિરંજન હતાં. અવધૂત યોગી. હતાં, અલગારી ફકીર હતાં. એમના પદોની રચનામાં જે એમનામાં રહેલ પ્રભુની તડપનને સમજી શકે તેજ તેમને ન્યાય આપી શકે તેમ છે. પત્રની પ્રાપ્તિ પહેલા જેમ સ્ત્રીને પ્રસુતિની પીડા ઉપડવી આવયા છે તેમ પરમાત્માની પ્રાપ્તિ પહેલા ભકતને, સાઇકને પ્રભુ પ્રાપ્તિનો પરાકાષ્ઠાનો વિરહ સાલાવો જરૂરી છે.
જયારે સંસારના તમામ સુખોમાં - ભોગોમાં બેચેની અનુભવાય, કયાંય પણ મન દરે નહિ, આખો સંસાર બધોજ કારાગૃહ અને નરકાવાસ જેવો લાગે ત્યારે સાધક આજુબાજુનું - પોતાના દેહ સુહાનું ભાન ભૂલી જાય છે અને ત્યારેજ જીવનની કોઈ ધન્ય ઘડીએ પ્રભુ અંતરમાં પ્રગટ થાય છે.
ભોયણ પાન કથા મિટી...૨. શરીર નિર્વાહ અર્થે ખાનપાનની ઈચ્છા જ મરી ગઈ હોવાથી તેની કથા હવે રહી નથી. ખાવા પીવાની રૂચિના ભાવજ ખતમ થઈ ગયા છે. સમય અનુસાર નિયતિમાં લખાયેલ જે લુખ-સુફ યા ચોપડેલું જે કાંઈ અન્ન પાણી મળે તેને
મારું માનીને ઊંચત વર્તન નહિ કરીએ તો દુર્ગતિનો માર્ગ છે.
