________________
=
=
=
=
=
યોગ શાસ્ત્ર ભાષાંતર.
नमो दुर्वाररागादि, बैरिवार निवारिणे ।
अर्हते योगिनाथाय, महावीराय तायिने ॥१॥ ઘણી મહેનતે દુર કરી શકાય એવા રાગાદિ શત્રુઓના સમુહનું નિવારણ કરનાર અત, યેગીઓના સ્વામી અને જગતના જીવનું રક્ષણ કરનાર મહાવીર દેવને નમસ્કાર કરું છું.
વિવેચન–અત્યારની દુનિયાને આ વાત તો વિદિત થઈ ચૂકી છે, કે હજારો મનુષ્યની સાથે બાથ ભીડનારા અનેક શુરવીર મળી શકે છે, પણ રાગદ્વેષને જય કરનાર વીર પુરુષ ભાગ્યે જ મળી શકે છે.
આવા મહાન દુર્જય રાગ, દ્વેષ, કામ, ક્રોધ, માયા ભાદિ અંતરંગ શત્રુઓને મૂલથી સર્વથા જય કરનાર પુરૂષને મહાવીર નામથી બોલાવવા તેમાં કાંઈ અતિશયોક્તિ છે જ નહિ. આ મહાન વીર પુરૂષને જન્મ ઈસ્વીસન પૂર્વે ૧૯ વર્ષે ચૈત્ર સુદ તેરસને દિવસે મગધ દેશમાં આવેલા ક્ષત્રિયકુંડ નામના શહેરમાં સિદ્ધાર્થ રાજાની ત્રિશલા નામની મહાદેવીની કુક્ષિ હિતે. માતાપિતાનું આપેલ નામ વર્ધમાન છે, તથાપિ તેમનાં અદ્ભુત પરાક્રમવાળા મહાન ગુણોથી રંજીત થઈ દેવોએ મહાવીર એવું નામ આપ્યું છે.
સંસાર વાસનાથી વિરક્ત થઈ, શ્રમણપણું અંગીકાર કરી, ઘેર તપશ્ચર્યા અને ધ્યાનમાં નિમગ્ન રહી, સાડાબાર વર્ષે રાગદ્વેષાદિ અંતરંગ શત્રુઓને ક્ષય કરી અરિહંત પદ પ્રાપ્ત કર્યું. કેવલ (સંપૂર્ણ) જ્ઞાન પ્રાપ્ત થવાથી તેઓ ત્યાગીઓના પણ નાથ થયા અને તેમણે સ્વાનુભવથી થએલા સત્ય જ્ઞાનથી સંસારથી ત્રાસ પામતા અને મહાદુઃખને અનુભવ કરતા સંસારી ને ઉપદેશ આપી
