________________
પંચમ પ્રકાશ. આયુષ્ય સંબંધી પ્રશ્ન પૂછતી વખતે જે લગ્નધિપતિ મેષાદિ રાશિમાં કુજ શુકદિ હોય અથવા ચાલતા લગ્નના અધિપતિ ગ્રહને અસ્ત થયેલો હોય તે તે સાજો માણસ હોય તે પણ તેનું મરણ થાય. ૨૦૨
लग्नस्थश्वेच्छशी सौरि-दिशे नवमः कुजः। अष्टमोऽकस्तदा मृत्युः स्याचेन्न बलवान् गुरुः ॥ २०३॥
પ્રશ્ન કરથી વખતે ચંદ્રમા લગ્નમાં રહેલે હેય, બારમે શનિશ્વર હય, નવમે મંગલ હોય, આઠમે સૂર્ય હોય અને ગુરૂ બલવાનું ન હોય તે મરણ થાય. ૨૦૩.
रविः षष्ठस्तृतीयो वा शशी च दशमस्थितः।
यदा भवति मृत्युः स्या-तृतीये दिवसे तदा ।। २०४ ॥
પ્રશ્ન પૂછવાના સમયે છઠ્ઠો અથવા ત્રીજે સૂર્ય હોય અને ચંદ્રમાં દશમે રહેલો હોય તે ત્રીજે દિવસે મરણ થાય. ૨૦૪.
पापग्रहाश्चेदुदया-त्तुर्ये वा द्वादशेऽथवा ।। दिशति तद्विदो मृत्यु-स्तृतीय दिवसे तदा ॥ २०५ ॥
જે પ્રશ્ન અવસરે લગ્નથી પાપગ્રહે (ખરાબ ગ્રહ) ચોથે કે બારમે હોય તે કાળજ્ઞાનના જાણકાર પુરૂષે તેનું ત્રીજે દિવસે મૃત્યુ જણાવે છે. ૨૦૫.
उदये पंचमे वापि यदि पापग्रहो भवेत् ।
अष्टभिर्दशभिर्वा स्या-दिवसैः पंचता ततः ॥ २०६ ॥ પ્રશ્ન સમયે ચાલતા લગ્ન અથવા પાંચમે જે કૂર ગ્રહ હોય તે આઠ અગર દશ દિવસે મરણ થાય. ૨૦૬.
धनुर्मिथुनयोःसप्त-मयोर्यधशुभग्रहाः। तदा व्याधिर्मतिर्वा स्या-ज्ज्योतिषामिति निर्णयः ।।२०७।।
પ્રશ્ન સમયે (અથવા વર્ષ ફલે) સાતમા ધનુરાશિ અને મિથુનરાશિમાં જે અશુભ ગ્રહે આવ્યા હોય તે વ્યાધિ અથવા મરણ થાય. આ પ્રમાણે જ્યોતિષના જાણકારને નિર્ણય છે. ૨૦૭.
યંત્રદ્વારા કાળ સ્વરૂપ કહે છે. अंतस्थाधिकृतप्राणि-नामप्रणवर्भितम् । कोणस्थरेफमानेय-पुरं ज्वालाशताकुलम् ।। २०८ ।। सानुस्वारैरकाराचैः षट्स्वरैः पार्श्वतो वृतम् । स्वस्तिकांकबहिः कोणं स्वाक्षरांतः प्रतिष्ठितम् ॥ २०९ ॥
