________________
પ્રકારતરે કરી કાળજ્ઞાન બતાવે છે.
૨૬૭ शीते हकारे फुत्कारे चोष्णे स्मृतिगतिक्षये । अंगपंचकशैत्ये च स्याद्दशाहेन पंचता ॥ १६३ ॥ હકાર અક્ષર બેલતાં જે શ્વાસ ઠંડે જણાય. કુત્કાર કરી શ્વાસ બહાર કાઢતાં તે ગરમ જણાય, યાદશક્તિ બીલકુલ ન રહે, હાલવા ચાલવાની ગતિ બંધ થાય, અવ શરીરનાં પાંચે અંગે ઠંડા થઈ જાય તે દશ દિવસે મરણ થાય. ૧૬૩.
अर्थोष्णमर्द्धशीतं च शरीरं जायते यदा । ज्वालाकस्माज्ज्वलेद्वांगे सप्ताहेन तदा मृतिः ॥ १६४ ॥
શરીર અરધું ઉનું હોય અને અરધું શરીર ઠંડું થઈ જાય તથા કારણ સિવાય અકસ્માત શરીરમાં જવાલા બળ્યા કરે તે સાત દિવસે મરણ થાય. ૧૬૪.
स्नातमात्रस्य हृत्पादं तत्क्षणायदि शुष्यति ।
दिवसे जायते षष्ठे तदा मृत्युरसंशयम् ॥ १६५ ॥ | સ્નાન કર્યા પછી તરતજ જે હૃદય અને પગ સુકાઈ જાય તે નિચ્ચે તેનું છઠે દિવસે મરણ થાય. ૧૬૫.
जायते दंतघर्षश्वेच्छवगंधश्च दुःसहः । विकृता भवतिच्छाया व्यहेन म्रियते तदा ॥ १६६ ॥ કડકડાટ કસ્તે દાંત ઘસ્યા કરે, મડદાની માફક મહા ખરાબ દુર્ગધ શરીરમાંથી નીકળ્યા કરે અને શરીરના વર્ણમાં વિકૃતિ થાય (અર્થાત્ કાળે, ધૂળે, રાતે વિગેરે શરીરને રંગ બદલાયા કરે, તે તે ત્રીજે દિવસે મરણ પામે. ૧૬૬.
न स्वनासां न म्वजिव्हां न ग्रहन्नामला दिशः। नापि सप्तऋषीन् व्योन्नि पश्यति म्रियते तदा ॥१६७॥
જે માણસ પોતાની નાસિકા, પિતાની જીભ, ગ્રહ, નક્ષત્ર, તારા, નિર્મલ દિશા, અને આકાશમાં રહેલા સપ્તઋષીના તારાઓને ન જોઈ શકે તે બે દિવસે મરણ પામે. ૧૬૭.
प्रभाते यदि वा सायं ज्योत्स्नावस्यामथो निशि। पवितत्य निजौ बाहू निजच्छायां विलोक्य च ।।१६८॥ शनैरुत्क्षिप्य नेत्रे स्वच्छायां पश्येत्ततोऽबरं । न शिरो दृश्यते तस्यां यदा स्यान्मरणं तदा ॥१६९॥
