________________
૨૫o
પંચમ પ્રકાશ. भवेत्तु दारुणो व्याधिरेकं पक्षं विपर्यये ।
द्विव्याघहविपर्यासे कलहादिकमुद्दिशेत् ॥७१॥ જે ત્રણ પખવાડીયાં પર્યત વાયુ વિપરીતપણે ઉદય થાય (એટલે સૂર્યને બદલે ચંદ્રને ને ચંદ્રને બદલે સૂર્ય ઉદય થાય) તે તે માણસ છ મહીને મરણ પામે, બે પખવાડીયાં વિપરીત ચાલે તે વહાલા બંધુને વિપદા થાય, એક પખવાડીયા પર્યત વિપરીત ચાલે તે ભયંકર વ્યાધિ ઉત્પન્ન થાય અને જે બે ત્રણ દિવસ વિપરીત ચાલે તે કલેશાદિ પેદા થાય, ૭૦, ૭૧.
કાળજ્ઞાન एकद्वित्रीण्यहोरात्रा-ण्यर्क एव मरुद्वहन् ।
वर्षेत्रिभिाभ्यामेके-नांतायेंदोरुजे पुनः ॥७२॥ એક અહેરાત્રિ (રાત્રિ અને દિવસ) જે સૂર્ય નાડિમાંજ વાયુ ચાલે તે ત્રણ વર્ષે મરણ થાય, બે અહેરાત્રિ સૂર્ય નાઢિમાં પવન ચાલે તે બે વર્ષે મરણ થાય, અને ત્રણ અહેરાત્રિ ચાલે તે એક વર્ષે મરણ થાય, અને જે ચંદ્ર નાડિમાં તેટલો વખત પવન ચાલે તે રોગ પેદા થાય. ૭૨.
मासमेकं रवावेव वहन् वायुविनिर्दिशेत् । अझैरात्रावधि मृत्यु, शशांकेन धनक्षयम् ॥७॥ એક મહિના પર્યત સૂર્ય નાડિમાંજ પવન ચાલ્યા કરે તે એક અહેસત્રિમાં તેનું મરણ થાય, અને તેટલો વખત ચંદ્ર નાડિમાંજ પવન ચાલે તે ધનને નાશ થાય. ૭૩.
अयुत्रिमागंगःः शंसेन्मध्याह्वात्परतो मृतिम् । दशाहं तु द्विमार्गस्थः संक्रांती मरणं दिशेत् ॥७४॥ ઈડા, પિંગલા અને સુષમા એ ત્રણે નાડિમાં જે પવન સાથે ચાલે તે બે પહોર પછી મરણ થાય. ઈડા અને પિંગલા બેઉ નાડિમાં સાથે ચાલે તે દશ દિવસે મરણ થાય અને એકલી સુષુણામાં (લાંબે વખત) ચાલે તે મરણ થાય એમ કહેવું. ૭૪.
दशाहं तु वहनिंदा-वेवोद्देगरजे मरुत् । इतश्वेतश्च यामाधं वहन् लाभार्चनादिकृत् ॥७॥
