________________
૧૬
ચતુર્થ પ્રકાશ.
અનંતાનુબંધી કષાય, કૃષ્ણ, નીલ, કાપોતલેશ્યા, અસત્ય ભાષણ, પદ્રવ્યાપહરણ, વારંવાર મૈથુન સેવન, અને ઈદ્રિય પરાધીનતા વગેરે નરક આયુષ્ય બંધનનાં કારણો છે.
ઉન્માર્ગને ઉપદેશ, ધર્મમાર્ગને નાશ, ચિત્તની મૂઢતા, આર્તધ્યાન, કરેલ પાપને છુપાવવું, કપટ, આરંભ, પરિગ્રહ, અતિચારવાળું શીયળવત, નીલ, કાતિલેશ્યા અને અપ્રત્યાખ્યાનાવરણી કષાય આ સર્વે તિયચ (જનાવર)નાં આયુષ્ય બંધનનાં કારણ છે.
અલ્પ આરંભ, અ૯૫ પરિગ્રહ, સ્વાભાવિક નમ્રતા, સરલતા, કપિત, પીતલેશ્યા, ધર્મધ્યાનમાં પ્રીતિ, પ્રત્યાખ્યાનાવરણી કષાય, મધ્યમ પરિણામ, સંવિભાગ કરવાપણું દેવગુરૂનું પૂજન, સજજનેને માન આપવાપણું, પ્રિય આલાપ, સુખે બંધ કરી શકાય યા સમજાવી શકાય તેવી બુદ્ધિ, અને લોક સમુદાયમાં મધ્યસ્થપણે રહેવું આ સર્વે મનુષ્ય આયુષ્ય બંધન કરવાના કારણે છે.
સરાગસંયમ, દેશવિરતિ, અકામ નિર્જરા, ઉત્તમ મનુષ્યની સેબત, ધર્મશ્રવણ, સુપાત્રદાન, તપ, શ્રદ્ધા, રત્નત્રયની વિરાધના મરણ અવસરે પીત અને પાલેશ્યાના પરિણામ, બળતપ, શુભ પરિણામ પૂર્વક અગ્નિ, પાણી આદીમાં મરણ, અને અવ્યક્ત (અથ. કારણ સમજ્યા વગર) સામાયિક વિગેરે દેવ આયુષ્ય બાંધવાનાં કારણે છે
મન, વચન, કાયાનું વક્રપણું. બીજાને ઠગવા, માયાપ્રયોગ, મિથ્યાત્વ, પિશુન્ય, ચળચિત્તતા, વસ્તુઓમાં સેળભેળ કરવું, જૂઠી સાક્ષી ભરવી, અન્યના અંગે પાગ કાપવા, યંત્ર, પિંજરા વિગેરે બનાવવાં, કુડાં તેલાં, માપાં બનાવવાં, અન્યની નિંદા, પિતાની પ્રશંસા, હિંસા, અસત્ય, ચેરી, મૈથુન; આરંભ, મહાપરિગ્રહ, કઠોર અને અસભ્યતાવાળાં વચને, વાચાલપણું, આક્રોશ, પરના સોભાગ્યને નાશ કર, કામણકિયા, કુતુહલ, પરની હાંસી, વિડંબના કરવી, વેશ્યા પ્રમુખ નીચ સ્ત્રીઓનું પિષણ, દાવાનળ આપ, દેવાદિકના બાનાથી વસ્તુ લઈ પોતે ભોગવવી, તીવ્ર કષાય, ચૈત્ય, ઉપાશ્રય, આરામ, અને પ્રતિમાદિને વિનાશ કરે, અને અંગારા પાડવાદિકની ક્રિયા, એ સર્વ અશુભ નામ કમબંધનનાં આશ્રવ (કારણે) છે.
અશુભ નામકર્મનાં નિમિત્તથી ઉલટી રીતે વર્તન કરવું, સંસારથી ભય પામવો, પ્રમાદ ઓછો કરે, સદ્દભાવ અર્પણ, ક્ષમાદિની