________________
ક્રોધથી થતા દે.
૧૯ આ આત્માન જ્ઞાનસ્વરૂપ છે, અને કર્મને વેગથી તેજ આત્મા શિરીર (દેહધારી) કહેવાય છે. તથા શુકલધ્યાનરૂપ અગ્નિએ કરી કર્મોને બાળી નાખે છે, ત્યારે નિરંજન સિદ્ધાત્મા થાય છે. કષાય તથા ઈદ્રિયવડે જીતાઈ જાય છે, ત્યારે આત્મા તેજ સંસાર છે, અને જ્યારે તે કષાય ઈદ્રિયને જીતનાર થાય છે, ત્યારે વિદ્વાન પુરૂષે તેને મેક્ષ કહે છે. ૪–૫.
स्युः कषायाः क्रोधमान-मायालोमाः शरीरिणां। चतुर्विधास्ते प्रत्येकं भेदैः संज्वलनादिभिः ॥ ६ ॥ पक्षं संज्वलनः पत्या-ख्यानो मासचतुष्टयम् ।
अपत्याख्यानको वर्ष जन्मानंतानुबंधकः ॥ ७ ॥ વિતરતિ-
સંછિયાત છે. ते देवत्वमनुष्यत्व-तिर्यक्त्वनरकमदाः ॥ ८ ॥
દેહ ધારી અને કોધ, માન, માયા, અને લોભ એમ ચાર પ્રકારના કષાયો હોય છે, તે ક્રોધાદિ ચારે પણ સંજવલન, પ્રત્યાખાની, અપ્રત્યાખ્યાની અને અનંતાનુબંધી એમ ચાર ચાર પ્રકારના હોવાથી સેળ ભેદ થાય છે. તેમાં સંજવલનના કષાયે એક પખવાડીયાની મર્યાદાવાળા છે. પ્રત્યાખ્યાની ચાર માસ, અપ્રત્યાખાની એક વષ, અને અનંતાનુબંધી કષાયો યાવત્ જીવ સુધી રહે છે. તે સંવલનાદિ કષા અનુક્રમે વીતરાગપણાને યતિપણાને, શ્રાદ્ધપણાને (શ્રાવકપણાનો) અને સગ્ગદર્શનપણાને નાશ કરે છે. તેમજ સંજવલનાદિ કષાયે અનુક્રમે દેવગતિ, મનુષ્યગતિ, તિર્યંચગતિ અને નરકગતિ આપનારા છે. ૬-૭-૮,
ક્રોધથી થતા દો. સતાપ પર સીધો વૈશ્ય શi दुर्गतेबर्तनी क्रोधः क्रोधः शमसुखार्गला ॥९॥ उत्पद्यमानः प्रथमं दहत्येव स्वमाश्रयं । કોપર શાનુથાર્ચ રાતિ વાન છે ? |
અથ –કોધ શરીર તથા મનને ઉપતાપ કરનાર છે. કે વૈરનું કારણ છે. ક્રોધ દુર્ગતિનો માર્ગ છે અને શમસુખને રોકવાને
