________________
મુનિદાનનું ફળ. પણ ત્યાગીઓને નિરુપયોગી છે. ગૃહસ્થના ભજનમાં ખાવાપીવાથી જ પશ્ચાત કર્મ (એટલે દેવા વિછળવા વિગેરે) માં આરંભને સંભવ છે, માટે પાત્ર દાનની જરૂર છે. શરીરનું રક્ષણ કરવા માટે તથા શીત, તાપ, હસ મચ્છરાદિના ઉપદ્રવને દુર કરવા માટે વસ્ત્ર કબલાદિ અત્યારના વખતમાં સાધુઓને આપવાની જરૂર છે. હીન સર્વ વાળા છે તે સિવાય ધર્મધ્યાનમાં સ્થિર થવા અશકય છે. તેમજ રહેવાને મુકામ આપવાની પણ જરૂર છે. દેશ કાળની એપેક્ષાએ આ ચાર પ્રકારના કાને મુનિઓને ક૯૫નીય છે. તે ચાર પ્રકારમાંથી કેપણ જાતનું દાન આપવું તે અતિથિ સંવિભાગ વ્રત કહેવાય છે. જેને તિથિ પર્વ વિગેરે મહત્સવના દિવસે કોઈ નથી, નિરંતર વૈરાગ્ય દશામાં ઝીલવાપણું છે, માટે તેમને અતિથિ કહેવામાં આવે છે તેમને દાન આપવું તે અતિથિ સંવિભાગ, ખરે અર્થ આમ છે, પણ વૃદ્ધ પરંપરાએ પૌષધને પારણે ગૃહસ્થાએ સાધુને દાન આપી પછી પારણું કરવું, તેનું નામ અતિથિ સંવિભાગ વ્રત કહેવાય છે.
| મુનિદાનનું ફળ. पश्य संगमको नाम, संपदं वत्सपालकः। चमत्कारकरी पाप मुनिदानप्रभावतः ॥ ८९ ॥
જુઓ, સંગમક નામને વાછરડાને પાળવાવાળે માણસ, મુનિને દાન આપવાના પ્રભાવથી ચમત્કાર ઉત્પન્ન થાય તેટલી સં૫દાને પામે. ૮૯.
વિવેચન-મગધ દેશના ભૂષણ તુલ્ય રાજગૃહ નગરમાં પરમાહંત ભક્ત શ્રેણિક રાજા રાજ્ય કરતું હતું. તે વખતમાં એક મધ્યમ સ્થિતિવાળી સ્ત્રી પિતાનાં સંગમક નામનાં બાળકને સાથે લઈ શાલિગ્રામમાં આવી રહેલી હતી, સંગમક લોકોનાં વાછરડાં વિગેરે ચારતે હતું અને માતા અન્યને ઘેર કાર્ય કરતી હતી, એમ બનેનું ગુજરાન ચાલતું હતું. એકવખત પર્વના દિવસોમાં ઘેર ઘેર સારૂં સારૂં ખાવાનું થતું જોઈ સંગમકે પોતાની માપાસે ક્ષીરનું ભેજન માગ્યું. ગરીબ સ્થિતિવાળી માતા બોલી, બેટા! મારી પાસે તેવી કાંઈ સામગ્રી નથી કે જેની
