Page Text
________________
ગૃહસ્થ કર્મ અને નીતિપૂર્વક જીવન. ૭૭ સ્વરાજ્ય તરફથી યા પરરાજ્ય તરફથી ભયવાળા, દુર્ભિક્ષ, મરકી અને તેવા બીજા ઉપદ્રવથી અસ્વસ્થ થએલાં ગામ, શહેર, સ્થાન આદિને ત્યાગ કરે. જે ત્યાગ કરવામાં ન આવે, તે પૂર્વે ઉપાર્જન કરેલાં ધર્મ, અર્થ, કામાદિનો વિનાશ થાય, અને નવીન ઉપાર્જન થતાં ન હોવાથી ઉભયલોક ભ્રષ્ટ થવાય. ૧૦.
દેશ, જાતિ અને કુલની અપેક્ષાથી ગહિત કાર્યો જેવાં કે કૃષિકર્મ, મદિરાદિકને વ્યાપાર મદિરાનું પાન વિગેરે ત્યાગ કરવાં. ૧૧
કુંટુંબનું પિષણ કરવામાં, પિતાના ઉપભેગમાં, અને દેવતા, અતિથિપૂજન આદિ પ્રજનમાં દ્રવ્યને વ્યય આવકને અનુસારે રાખો. આવકના પ્રમાણથી અધિક ખરચ રાખતાં લોકોમાં અવિશ્વાસ ધર્મની હાની, લઘુતા અને ભિક્ષુકતા વિગેરે પ્રાપ્ત થાય છે. ૧૨.
વસ્ત્રાલંકારાદિ વેષ, વૈભવ, જાતિ, દેશ અને કાલાનુસાર શેખવા. તે સિવાય લોકમાં હાંસિપાત્ર થવાય છે. - ધર્મ સાંભળવાની ઈચ્છા, ૧. ધર્મ સાંભળ, ૨. શાસ્ત્રાર્થ ગ્રહણ કરે, ૩. ભૂલી ન જવાય તેમ ધારી રાખવે, ૪. વિજ્ઞાત અર્થને અવલંબીને બીજા વિતર્કો કરવા, પ. વિરૂદ્ધ અર્થથી વ્યાવ
ન કરવું. ૬. પદાર્થોનું જ્ઞાન, ૭. અને તત્વજ્ઞાન, ૮. આ આઠ બુદ્ધિના ગુણે છે, તે ધારણ કરવા. ૧૪
નિરંતર ધર્મ શ્રવણ કરે, તેથી ઉત્તરોત્તર ગુણની વૃદ્ધિ થાય છે. ૧૫.
અજીર્ણ થતાં ભેજનને ત્યાગ કરે, કેમકે તેથી રોગ વિશેષ વૃદ્ધિ પામે છે. મળ તથા વાયુને ખરાબ ગંધ, વિષ્ટા છેડી થેડી આવે, શરીર ભારે જણાય, અરૂચિ થાય, અને ખરાબ ઓડકાર આવે. આ છ અજીર્ણનાં લક્ષણ છે. ૧૬.
ભજનના અવસરે પ્રમાણોપેત જમવું, લોલુપતાથી અધિક ન જમવું. તેમ થતાં અગ્નિ મંદતા, વિરેચન, વમન અને મરણાંગત રોગ ઉત્પન્ન થાય છે. ૧૭.
અન્ય બાધ ન આવે તેમ ધર્મ, અર્થ, અને કામનું સેવન કરવું. એકલા કામના સેવનમાં ધન તથા ધર્મની હાનિ છે, એકલું ધન મેળવનારને તે ધનને ભેકતા કેઈ થાય છે અને પાપ પોતે બાંધે છે. અને એકલા ધર્મને સેવનારને ગૃહસ્થાશ્રમ ચાલી શકતે નથી. માટે અ ન્ય બાધા ન પહોંચે તેમ ત્રણે વર્ગનું સેવન કરવું.
| SR No. | 006022 |
| Book Title | Yogshastra |
| Original Sutra Author | Hemchandracharya |
| Author | Kesharsuri |
| Publisher | Balchand Sakarchand Shah |
| Publication Year | 1959 |
| Total Pages | 416 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 9 MB |