________________
પ્રથમ પ્રકાશ.
ખીજા મહાવ્રતની ભાવના. -✩हास्यलोभभयक्रोधप्रत्याख्यानैर्निरन्तरम् । आलोच्य भाषणेनापि भावयेत् सूनृत व्रतम् ॥ २७ ॥ હાંસી ૧. લેાભ ૨, ભય ૩. અને ક્રેાધનાં પચ્ચખ્ખાણુ (ત્યાગ) કરવા વડે કરીને નિરંતર વિચારપૂર્વક ખેલવા વડે સત્યવ્રતને વાસિત કરવું. ( મજબુત કરવું.) ૨૭
૬૦
વિવેચન——અસત્ય (જીઢું) ખેાલવાનાં કારણેાના વિચાર કરીશું તે પ્રથમ મનુષ્યા એક બીજાની હાંસી મશ્કરી કરતાં જુઠું એલે છે. મશ્કરીમાં એક બીજાની વસ્તુઓ છુપાવી, અમે લીધી નથી આમ કહી, તેની વસ્તુ માટે વ્યાકુળ થતા જોઇ આન ંદ પામે છે. અથવા તેની સ્થિતિ તેવી ન હોય, તથાપિ તેવી સારી કે અધમ સ્થિતિના જેવા પર્યાયેાથી ખેલાવી મજા મેળવે છે. આ આનંદ કે મજાથી ફાયદો કાંઈ નથી છતાં મનુષ્યા અસત્ય ખેલે છે અને બીજા વ્રતને દુષિત કરે છે. તેઓને ગુરૂવર્ય જણાવે છે કે બીજા વ્રતને તમારે મજબુત કરવુ હોય તે હાંસી કરવાસ્તુ પ્રત્યાખ્યાન (પચ્ચખાણ) કરી. બીજી ભાવના લાભના ત્યાગ કરવાની છે. મનુષ્યે ક્ષણિક વસ્તુની લાલચને પારધીન થઈ ને અસત્ય ખેલે છે. આ ઠેકાણે વિચારવાનું છે કે ગમે તે વસ્તુ માટે લાભથી પ્રેરાઈ અસહ્ય ખેલી તે વસ્તુ મેળવશે તથાપિ પુણ્યની પ્રખળતા સિવાય તે વસ્તુ તમારી પાસેથી ચાલી જશે, યા તમારા ઉપયાગમાં નહિજ આવે અને ખીજા મહાવ્રતને ભાંગી કબધિત થશે, એટલે અસત્ય ખાલી લાભથી તે વસ્તુ મેળવવી નિરક છે. એટલું જ નહિ પણ તે અન પેદા કરનાર છે. હવે જો તમારૂ પુણ્ય પ્રમળ છે તાપણ અસત્ય ખાલી લેાભથી વસ્તુ મેળવવી નિક છે. કારણ કે તમારૂ પુણ્ય પ્રખળજ હશે તેા તેવી રીતે કર્યા સિવાય પણ તમને તે વસ્તુ સ ંતાષવૃત્તિથી મળી રહેશે અને તેટલા કર્માંધ અને અનથ થતા અટકશે. ર
મનુંખ્યા ભયથી અસત્ય ખેલે છે. ન કરવાનું કાઈ કાય થઈ ગયું હોય તેના સંબંધમાં કાઈ પુછે કે આ કાય તમે કયું છે ? હવે
