________________
पूज्यपाद जैनाचार्य श्रीमद् विजयमोहनसूरीश्वरेभ्यो नमः
॥ सवृत्तिकपुद्गलपट्त्रिंशिकायाः ।
વિતરાર્થ
શ્રી ભગવતી સૂત્રના પાંચમાજ શતકમાં આઠમા ઉદેશાને વિષે પુગલપ્રદેશનું સ્વરૂપ કહેવાના પ્રસંગમાં દ્રવ્યથી સપ્રદેશી દ્રવ્યથી અપ્રદશી, ક્ષેત્રથી સપ્રદેશી અપ્રદેશી, કાળથી સપ્રદેશી અપ્રદેશી, અને ભાવથી સંપ્રદેશી અપ્રદેશી (એ આઠ પ્રકારના) પુદ્ગલેનું જે અલ્પબહુત કહ્યું છે, તે અલ્પબદુત્વને વિશેષથી રમજાવવા માટે પૂર્વાચાર્યોએ જે ગાથાવિસ્તાર (ગાથાઓ) કહ્યા છે, તે ગાથાઓના ભાવાર્થનું અહિં વિવેચન કરાય છે. ગાથાઓ આ પ્રમાણે वुच्छं अप्पाबहुरं, दवा खित्तद्धभावत्रो वा वि अपएससप्पएसा-ण पुग्गलाणं समासेणं ॥१॥
જાથાર્થ-દ્રવ્યથી સંપ્રદેશી અને અપ્રદેશી, ક્ષેત્રથી સપ્રદેશી અને અપ્રદેરી (ઠ્ઠા એટલે) કાળથી સંપ્રદેશી અને અપ્રદેશી તથા ભાવથી પણ સપ્રદેશી અને અપ્રદેશી [એ આઠ પ્રકારના ] પુદગલનું એટલે [ એક પરમાણુ યષ્ટ્રક સ્કંધ ચણક સ્કંધ વિગેરે ] દ્રવ્યોનું અલ્પબહુ સંક્ષેપથી કહીશ ૧
રોકાઈગાથાર્થ પ્રમાણે જ છે ૧ છે અવતરણ–પૂર્વગાથામાં અલ્પબદુત્વના વિષયમાં કહેલા
૧ પરમાણુખંડષત્રિંશિકા પણ પાંચમા શતકમાં કહી છે, અને આ પગલપત્રિશિકા પણ પાંચમા શતકમાં કહી છે માટે (gવ પદ હોવાથી) “પાંચમાજ' એ શબ્દ = કાર યુક્ત છે.
