________________
પરમાણુ ખણ્ડ છત્રીશી-ભાષાન્તર.
- [૧૧]
અવાદના કહેવાય છે. હવે જેટલી સંખ્યાવાળા પરમાણુઓના વિવક્ષિત પુદ્ગલરક ધ માનેલા છે, તેટલીજ સંખ્યાવાળા પરમાણૢએવાળા તેજ પુદ્ગલસ્કંધ (એક પણ પરમાણુ વંડે ન્યૂનાધિક થયા સિવાય ) પ્રથમ અવગાહેલા આકાશ પ્રદેશામાંથી ન્યૂન (આછા) આકાશ પ્રદેશામાં અવગાહવા (સમાવા) માટે જે સૂક્ષ્મરૂપ (લઘુ આકારવાળા) થાય છે તે સૂક્ષ્મ થવાની ક્રિયાનું નામ સંજોષ કહેવાય, અને (તેટલા અણુઓવાળા તેજ પુદ્ગલ સ્કંધ એક પણ પ્રદેશવડે ન્યૂનાધિક થયા વિના પ્રથમ અવગાહેલા કાશ પ્રદેશાથી) અધિક આકાશ પ્રદેશમાં વ્યાપ્ત થવા માટે જે વિકસ્વર ભાવવાળા (માટા આકારવાળા) થાય છે તે :વિકસ્વર ભાવનું નામ વિશેષ કહેવાય છે. જેથી સ'કાચ અને વિકેાચ થવાથી પુદ્ગલસ્કંધની અવગાહના બદલાય છે. એ પ્રમાણે (સકાચ-વિકાચમાં પણ) તેટલાજ પરમાણુઓ કાયમ રહેવાથી અવગાડુંના બદલાવા છતાં પણ દ્રવ્ય નથી બદલાતું, ( એટલે દ્રવ્ય તેટલાજ પરમાણુઓવાળું કાયમ રહે છે) એમ કહ્યું છે. હવે દ્રવ્ય બદલાતાં અવગાહના તેા બદલાય છે જ, તે વાત કહેવાય છે.
આ
अवतरण- -પૂર્વ ગાથામાં કહ્યું કે સ`કાચ અને વિકાચ ધર્મ વર્ડ પુદ્દગલાની અવગાહના બદલાય છે, પરન્તુ અવગાહના બદલાવા સાથે દ્રવ્ય પણ (એટલે પરમાણુઓની નિયત સંખ્યા પણ) બદલાવીજ જોઇએ એવા નિયમ નથી, એમ દર્શાવીને હવે આ ગાથામાં દર્શાવાય છે કે જો દ્રવ્ય બદલાય તાવન અવગાહના અંત્રશ્ય બદલાય છે.
संघाय यो वा, दवोवरमे पुणाई संखिते । ने नियमा तद्दद्दोगाहणार नासो न संदेहो ॥ ७ ॥
ગાથાર્થ:—વળી સંઘાતથી અથવા ભેદથી દ્રવ્ય બદલાતાં, અને પ્રથમની અવગાહના સંક્ષેપાતાં તે દ્રવ્ય મદલાયે અવગાડુના બદલાય એ નિશ્ચય છે, એમાં સ ંદેહ નથી.
ટાર્થ:—જેટલા પરમાણુઓવાળા વિવક્ષિત સ્કંધ છે, તે સ્કંધમાં બીજા પરમાણુ આવીને મળે ત્યારે સંચાત કહેવાય,
