________________
૨૪૯] શ્રી નિગદછત્રીશી–ભાષાન્ત. એ તુલ્ય છે, કારણ કે ગેળે જેમ અસત્કલ્પનાએ ૧૦ હજાર મહેરોમાં અવગાહ્યો છે તેમ જીવ પણ ૧૦ હજાર આકાશપ્રદેશેમાંજ અવગાહો છે. વળી તેથી સર્વે સૂક્ષ્મજીવો પણ (શેષ ગેળાઓમાં રહેલા સર્વે અનંત સૂક્ષ્મજીવો પણ) મધ્યમઅવગાહનાની અપેક્ષાએ તુલ્ય અવગાહનાવાળા છે. મધ્યમ અવગાહના કહેવાનું કારણ એ છે કે કેટલીક સૂક્ષ્મનિગેદોની અવગાહના જઘન્યથી ૫૦૦૦ આકાશપ્રદેશ જેટલી કલ્પીએ, અને કેટલીક સૂક્ષ્મનિમેદની અવગાહના ઉત્કૃષ્ટથી ૧૫૦૦૦ આકાશપ્રદેશે જેટલી કપીએ તે બન્ને અવગાહનાઓ મળી તે (ના અન્તરને) અધ કરતાં ૧૦ હજાર આકાશપ્રદેશપ્રમાણ મધ્યમ અવગાહના (સે સૂક્ષ્મનિદાની) ગણાય,
અવતરણ–ગોળ અને જીવ સરખી અવગાહનાવાળા કહ્યા, અને સર્વે સૂક્ષ્મજી પણ મધ્યમઅવગાહનાની અપેક્ષાએ સરખી અવગાહનાવાળા કહ્યા તેથી શું સિદ્ધ થયું? તે આ ગાથામાં દર્શાવે છે – तेण फुडं चिय सिद्धं, एग पएसम्मि जे जियपएसा ते सहजीवतुल्ला, सुणसु पुणो जह विसेसहिया ।२४। - થાઈ–તેથી નિશ્ચય સ્પષ્ટ રીતે સિદ્ધ થયું કે (ગાળાના) એક આકાશપ્રદેશમાં જેટલા જીવપ્રદેશ છે તે સર્વ જીવોની સંખ્યા જેટલા તુલ્ય છે, પરંતુ જે રીતે વિશેષાધિક જીવપ્રદેશે (સવ જીવાપેક્ષાએ) કહ્યા તે રીતિ હવે સાંભળે.
ૌરાર્થ—અહીં નિશ્ચય અસદ્દભાવ સ્થાપનાવડે (અસત્કલ્પનાવડે) ૧૦ હજાર આકાશપ્રદેશોમાં અવગાહી રહેલા ૧૦૦ કેડ આમપ્રદેશવાળા એક જીવના પ્રદેશ પ્રત્યેક આકાશપ્રદેશમાં લાખ લાખ (આત્મપ્રદેશ) અવગાહે છે. અને તે પૂર્વોક્ત રીતે (૧૮મી ગાથાની ટીકામાં કહ્યા પ્રમાણે) એક ગોળામાં રહેલી એક નિગોદના (વાસ્તવિક રીતે અનંત પરંતુ અસત કલ્પનાએ) ૧ લાખ વડે ગુણતાં (ગેળાના એક આકાશપ્રદેશમાં) ૧૦૦૦ કેડ આત્મપ્રદેશ હોય, પુન: પણ તે એક ગેળામાં રહેલી
