________________
[૨૪૦
શ્રી નિગોદછત્રીશી–ભાષાન્તર. તે નિગોદાવગાહક્ષેત્રમાંના) દરેક આકાશપ્રદેશમાં અવગાહી રહ્યા છે એમ જાણવું, એ પ્રમાણે આ ગાળામાં નિગદ સંબંધિ જેટલા પ્રદેશે એક આકાશપ્રદેશમાં અવગાહ્યો છે તે દર્શાવ્યા, અને હવે ગળાના કેટલા પ્રદેશ અવગાહ્યા છે તે દર્શાવાય છે.
અવતરણ–પૂર્વગાથામાં નિગોદાવગહક્ષેત્રના એક આકાશ પ્રદેશમાં પ્રત્યેક જીવન અસત્કલ્પનાએ લાખ લાખ પ્રદેશે આવગહ્યા છે એમ સિદ્ધ કરીને હવે એજ ક્ષેત્રના દરેક આકાશપ્રદેશમાં ગાળામાંના કેટલા જીવપ્રદેશે અવગાહ્યા છે? તે દર્શાવે છે; एवं दव्वट्टाए, सव्वेसिं इकगोलजीवाणं उकोसपयमइगया, होति पएसा असंखगुणा॥१८॥
Tળાઈ –એ પ્રમાણે દ્રવ્યાર્થપણે એક ગેળામાંના સર્વ જીવેના પ્રદેશે ઉત્કૃષ્ટપદને વિષે (નિગદના જીવપ્રદેશે કરતાં) અને સંખ્યગુણ રહેલા છે.
રોજ-એ પ્રમાણે પ્રદેશાર્થ પણે નહિં પણ દ્રવ્યાર્થપણે જેમ ઉત્કૃષ્ટપદમાં નિગદના જે જી રહ્યા છે તે કરતાં તે જીવોના પ્રદેશે અસંખ્યગુણ રહેલા છે, તે પ્રમાણે એક ગાળામાં રહેલા સવજીવથી તે છોના પ્રદેશ ઉત્કૃષ્ટપદને વિષે અસંખ્યગુણ રહેલા છે. તાત્પર્ય એ છે કે-નિગદ જે કે નિશ્ચયથી અનંતજીવવાળે છે તો પણ કલ્પના તરીકે એક લાખ જીવવાળે માનીએ, અને ગાળે પણ જે કે અસંખ્યાત નિગાદવાળે છે તો પણ ધારે કે અસત્કલ્પનાએ એક લાખ દિવાળે માનીએ તો તે એક લાખને એક લાખે ( અનંતજીને અસંખ્યનિગોદાવડે ) ગુણુએ તો એક ગાળામાં અકલ્પનાએ ૨૦૦૦ કેડ જીવો આવે.
૧ એક ગોળામાં જે અથવા તે ગળાના એક પ્રદેશમાં જીવોની જે સંખ્યા ( ઝવદ્રવ્યની જે સંખ્યા ) તે દ્રવ્યાપણે ગણાય, અને તેમાં જે
જીવ દેશોની સંખ્યા તે પ્રદેશાર્થપણે ગણાય. તેથી ભાવાર્થ એ છે કે ઉત્કૃષ્ટપદમાં નિગોદમાં જેટલાં છવદ્રવ્ય રહ્યાં છે તે કરતાં પ્રદેશો અસંખ્યગુણ
રહ્યા છે,
