________________
[૧૬]
બન્ધછત્રીશી–ભાષાન્તર
समनिद्धयाए बंधो, न होइ समलुख्खयाएविन होइ वेमायनिद्धलुख्खत्तणेण बंधो उ खंधाणं ॥१॥
અર્થ–સમગુણસ્નિગ્ધનો (તુલ્ય અંશવાળા સ્નેહયુકત પુદગલેને)સમગુણસ્નિગ્ધની (તુલ્ય અંશવાળા સ્નેહયુકત પુદગલાની) સાથે એટલે સમગુણસ્નિગ્ધપરમાણુ અથવા દ્વિપ્રદેશી આદિસ્ક ધોને સમગુણુસ્નિગ્ધપરમાણુ સાથે અથવા દ્ધિપ્રદેશઆદિસ્કંધો સાથે સમ્બન્ધ થાય નહિ તેમજ સમગુણરૂક્ષ પુદ્ગલને સમગુણરૂક્ષ પુદ્ગલ સાથે પણ સમ્બન્ધ ન થાય, પરંતુ સ્કધોને (= પરમાણુને અને સ્કંધોને) પરસ્પર સબન્ધ વિષમમાત્રાવાળાસ્નેહ કે વિષમમાત્રાવાળીરૂક્ષતા હોય તોજ થાય. તે વિષમમાત્રાનું સ્વરૂપ આ પ્રમાણે– निद्धस्स निद्धेण दुगाहिएणं, लुख्खस्स लुख्खेण दुयापिणं निद्धस्स लुख्खेण उवेइ बंधो, जहन्नवज्जो विसमो समो वा ॥२॥
અર્થ –સ્નિગ્ધપુદગલને સ્નિગ્ધપુદગલ સાથે જે સમ્બન્ધ થાય તો બે અધિક (બે અંશ અધિક ) સ્નિગ્ધપુદ્ગલ સાથે
૧ અર્થાત–બે અંશ સ્નિગ્ધપુગલનો બે અંશ સ્નિગ્ધપુગલ સાથે, ત્રણ અંશ સ્નિગ્ધપુદ્ગલને ૩ અંશ સ્નિગ્ધપુગલ સાથે ઇત્યાદિ, તેમજ ૨ અંશ રૂક્ષપુગલને ૨ અંશ રક્ષપુદ્ગલ સાથે, ૩ અંશ રૂક્ષપુદ્ગલને ૩ અંશ રૂક્ષપુદ્ગલ સાથે ઈત્યાદિ રીતે સમગુણવાળા સ્વજાતીયપુગલોનો પરસ્પરસમ્બન્ધ ન થાય. ( પરંતુ વિજાતીયપુદ્ગલેનો એ રીતે સમ્બન્ધ થાય છે.)
૨ જૂન અંશવાળાપુગલને અધિક અંશવાળાપુદ્ગલ સાથે સમ્બન્ધ હોય છે. (એ સ્વજાતીયપુદ્ગલેને અંગે જાણવું.) - ૩ અર્થાત ૧ અંશ સ્નિગ્ધપુગલને ૩ અંશ સ્નિગ્ધપુદ્ગલ સાથે યાવત ૪-૫-૬ ઇત્યાદિ અંશ સાથે ૨ અંશ ચિનગ્ધને ૪-૫-૬-૭ ઈત્યાદિ અંશવાળા સ્નિગ્ધપુદ્ગલે સાથે એ પ્રમાણે ૩ અંશ સ્નિગ્ધને ૫-૬-૭-૮