Page Text
________________
[૧૫૨]
બધછત્રોલી-ભાષાન્તર, પ્રમાણ [=૨૫૬ આવલિકા] જીવીને મરણ પામી પુન: ઔદારિકશારીરીપણું પામે તો ત્યાં પ્રથમસમયે પુન: સર્વબલ્પક થયે, એ પ્રમાણે પહેલા સર્વબધેથી બીજા સર્વબન્ધની વચ્ચે વક્રગતિતે સમકાળે જ હોય પરંતુ કેવળ-પરિપાટ ભવપર્યત સમયે ન હોવાથી પરંતુ પરભવના પ્રથમસમયે ( આકાશમાં અથવા ઉત્પત્તિસ્થાનમાં ) દેશ બન્ધથી જુદા વખતેજ હોય છે માટે ભવપર્યતે કેવળ પરિણાટ સમજીને જે દેશબંધ ન હોવાને પ્રશ્ન ઉભો હતો તેનું નિરાકરણ થયું જાણવું. આ સંબંધમાં શ્રી આવશ્યકસૂત્રની વૃત્તિમાં ૧૬૪ મી ભાષ્યગાથાની વૃત્તિમાં શંકા સમાધાનપૂર્વક ખુલાસો તેનું કિંચિત દિગ્દર્શન આ પ્રમાણે–
आ०-उकोसो समऊणो, जो सो संघातणा समयहीणो प्रेरकः-किइ न दुमयविहूणो, साडणसमएऽवणोयंमि? ॥१॥ મા–મvu; મવજિનિ વિ, સમયે સંતના વેવ
परभवपढमे साडणमओ तदूणो ण कालोत्ति ॥२॥ प्रे०-जइ परपढमे साडा, णिविग्गहदो य तंमि संघातो ॥
णणु सव्वसाडसंघातणाओ समए विरुद्धाओ ॥ ३ ॥ મા –ઠ્ઠા વિછિમા, વિયં પુષમા પન્ન છે
तो परभवाइसमए, मोक्खादाणाणमविरोहो ॥४॥
અર્થ–સંઘાત પરિશાટને ( =દેશબધને) ઉત્કૃષ્ટકાળ ઔદારિક શરીરની અપેક્ષાએ ૧ સમયજૂન ૩ પલ્યોપમ પ્રમાણ છે, કારણકે જુગતિએ યુગલિકમાં ઉત્પન્ન થયેલો જીવ પ્રથમસમયે સંઘાત કરે ત્યારબાદ દ્વિતીય સમયથી ૩ પલ્યોપમના આયુષ્ય પર્યત સંઘાત પરિપાટ ઉભય કરે તેથી અહિં પ્રેરક ( =પ્રશ્નકર્તા ) પ્રશ્ન કરે છે કે ૧ સમયગૂન શા માટે ? ત્યારે આચાર્ય ઉત્તર આપે છે કે – દારિક્તા સંઘાત પરિશાટનો મિશ્રકાળ ઔદારિકની અપેક્ષાએ ૩ પલ્યોપમમાં ૧ સમયજૂન છે કારણકે કેવળસંઘાતમાનો ૧ સમય અહિં ન્યૂત થાય છે. ત્યારે પ્રેરક પુનઃ પ્રશ્ન કરે છે કે૩ પલ્યોપમના પર્વતનો ૧ સમય સર્વપરિશાટ (કેવળપરિણાટ) હોવાથી તે પણ ન્યૂત કરતાં ૨ સમયજૂન ૩ પલ્યોપમ શા માટે નહિં ? ! ૧ છે
આચાર્યભગવાન ઉત્તર આપે છે કે –ભવના પર્યત સમયે પણ નિશ્ચય સંઘાતશાટન મિત્ર હોય છે, અને કેવળ પરિશાટ તો પરભવના પ્રથમસમયે હોય છે, માટે મિશ્રનો કાળ ભવના પર્યત સમયવડે ન ગણાય નહિં. ૨
| SR No. | 006019 |
| Book Title | Shattrinshika Chatushka Prakaranam |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dharmvijay |
| Publisher | Lalchand Nandlal Vakil |
| Publication Year | 1934 |
| Total Pages | 304 |
| Language | Gujarati, Sanskrit |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 20 MB |