________________
પુદ્ગલ છત્રીશી–ભાષાતર.
[હ્ય]. શ્રયિકાળ પ્રદેશીપણું ગ્રંથકારે મૂળમાં દર્શાવ્યું છે[ જુઓ આ સારાંશમાં બીજા નંબરના અલ્પબહુવમાં) પુન: દરેક પરિણામના ઉત્તરભેદ અનન્ત અનન્ત (અવગાહનાદિના અસંખ્યાતપણ) છે, અને તે દરેક ભેદનું નામ ગુણસ્થાનક છે, એવા દરેક ગુણસ્થાને અનન્ત અનન્ત પુદ્ગલ દ્રવ્યું છે. જેનું વિશેષ વર્ણન પ્રકરણના વિસ્તરાર્થથી જાણવું, એમાં
પરમાણુઓ અને સ્ક ધ બને હોય છે, ૬ થી 9 પુરા–એટલે બે સમયથી પ્રારંભીને
થાવત્ અસંખ્ય સમય સુધીની સ્થિતિવાળા પુદગલે. પર્વોક્ત પરિણામમાં જે પરિણામ જે પુદગલમાં બે સમયસુધી ટકેલો હોય અથવા ત્રણ સમય સુધી ટકેલો હોય તે તે પરિણામઆશ્રયિ તે પુદગલ દ્રવ્ય કાળથી સપ્રદેશી જણવા. આ કાળસપ્રદેશપુદગલોમાં પરમાણુઓ પણ હોય, અને ઔધો
પણ હોય છે. ૭ મવથી અા –એટલે એક ગુણવર્ણાદિ પરિ.
ગુમવાળા પુદગલે, અહિં માત્ર એટલે વર્ણાદિ ગુણ, તથા સંઘાત આદિ અનેક પરિણામ જાણવા તે ગુણ અથવા પરિણામના પ્રત્યેકના જે અનન્ત નિવિભાજ્ય ભાગો પડી શકે છે, તેવો એક નિવિભાજ્ય ભાગ તે એક ગુણવણદિપરિણામ કહેવાય. એમાં પણ પરમાણુઓ અને અંધ બને હોય છે.
જેમ એકગુણકુષ્ણવર્ણ પુદ્ગલ, ૮ મવથ રાશી પુરા–દ્વિગુણથી પ્રારંભીને ચાવતુ
અનન્તગુણવણદિપરિણામવાળા પુદગલે. જેમ - એ આઠ અર્થને અનુક્રમ સિદ્ધાતોમાં દર્શાવાતા દ્રવ્યાદિકના અનુક્રમ પ્રમાણે કહ્યો છે, પરંતુ અપહત્વના અનુક્રમ પ્રમાણે નથી કહ્યો. એજ અનુક્રમ શ્રીગ્રન્થકાર ભગવાને બીજી અને ત્રીજી ગાથામાં અર્થ માટે દર્શાવ્યું છે,
