________________
[૪]
પુદ્ગલ છત્રીશીભાષાન્તર
પ્રમાણે ત્રણે અલ્પબહુત વ્યાખ્યાનદ્વારા કહ્યાં છે, અને સૂત્રમાં તા એકજ અલ્પમહુત્વ કહ્યું છે. ૫ ૨૮ ૫
અવતરણ—પૂર્વ ગાથામાં ૩ પ્રકારના અલ્પમહુત્વનું સ્વરૂપ દર્શાવ્યું, હવે આ ગાથામાં સપ્રદેશીપુદ્ગલાના ચારેવ નું પર
* શ્રી ભગવતીસૂત્રને વિષે મૂળપાઠમાં ત્રણે પ્રકારનાં અપબહુત્વ નથી, પરન્તુ વ્યાખ્યાનદ્વારા ત્રણ અલ્પબહુત પ્રાપ્ત થાય છે. કારણ કેઃ~~ યાહ્યાના દોષપ્રતિપત્તિઃ એટલે વિશેષ ભેદાનુબેદની પ્રાપ્તિ મૂળમાં ન હાય તાપણ વ્યાખ્યાનમાં એટલે વૃત્તિમાંથી સમજી શકાય.
૧ ત્રમાં એટલે શ્રી ભગવતીત્રમાં
૨ એકજ અલ્પબહુલ તે મિત્ર નાનનું ત્રીજું અલ્પબહુત્વ.( ત્રેવે મેમિશ્રાલ્પવદુત્વમુત્તમ્ ઇતિ ભગ॰ વૃત્તૌ ) તે આ પ્રમાણે—
(શ્રી ભગવતી શતક ૫ ઉદ્દેશ ૭ મા.)
एएसिणं भंते पोग्गलाणं दव्वादेसेणं खेत्तादे सेणं कालादेसेणं भावादेसेणं सपदेसाण य अपदेसाण य कयरे कयरे जाव विसेसाहिया वा ? नारयपुत्ता ! सव्वत्थावा पोग्गला भावादेसेणं अपदेसा, कालादेसेण अपदेसा असंखेजगुणा दव्वादेसेणं अपदेसा असंखेजगुणा, खेत्तदेसेणं अपदेसा असंखेजगुणा, खेत्तादेसेणं चेव सपदेसा अ संखेजगुणा, दव्वादेसेणं सपदेसा विसेसाहिया, कालादेसेणं सप ઢેલા વિસેલાઢિયા, માટેસે સપદેશા વિસેલાદિયા. ( અથ સ્પષ્ટ છે ). એ આવનું સીધું અ૫ભવ તે કહેલા શ્રી ભગવતી વૃત્તિના પાઠને અનુસારે મિઅપબહુત્વ ગણાય, કારણ કે ચારે અપ્રદેશી વનું અને ચારે સપ્રદેશીવ નુ ભેગુ અલ્પબહુત કહ્યું છે માટે. પરન્તુ
આ મિશ્ર૫બહુત સ્વાભાવિક રીતે એવું છે કે જેમાંથી કેવળ અપ્રદેશીઓનું શુદ્ધ અલ્પબહુત્વ અને કેવળ સપ્રદેશીઓનું શુદ્ધ અલ્પબહુત પ્રસંગતઃ કહેવાઈ ગયું છે, પરન્તુ ઉદ્દેશથી તેા મિશ્રજ છે. પુનઃ ૨૫ મી ગાથામાં ક્ષેત્રની મુખ્યતાએ જે મિશ્રઅપઅદ્ભુત કહ્યું છે તે ઉદાહરણ પણ
આ આઠના મિશ્રઅશ્પબહુવથી સર્વથા ભિન્નતાવાઈ નથી, પરન્તુ આઠે અલ્પબહુત્વની મિત્રતાને અનુસરતું એકદેશીય ઉદાહરણ છે. હવે એ આડ વનું સીધું અલ્પમહુવા જે મિશ્રઅપબહુ છે તે શુદ્ધ અલ્પબહુ ક્યું ? તે આ પ્રમાણેઃ—