Gyansara Prakaran Part 02

SR No.: 006014
Original Sutra Author: N/A
Author: Chandraguptasuri
Publisher: Anekant Prakashan Jain Religious Trust
Publication Year: 2008
Total Pages: 146
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 10 MB

Page 71

शास्त्रोक्ताचारकर्ता च शास्त्रज्ञः शास्त्रदेशकः ।
शास्त्रकदृग् महायोगी, प्राप्नोति परमं पदम् ।।२४-८॥ “શાસ્ત્રમાં જણાવેલા આચારોનું પાલન કરનારા, શાસ્ત્રના જ્ઞાતા, શાસ્ત્રનું નિરૂપણ કરનારા અને શાસ્ત્ર એકને જ જેનારા એવા મહાયોગી પરમપદને પ્રાપ્ત કરે છે.” શાસ્ત્ર-આગમમાં વિહિત આચારોનું પાલન કરનારા અને આગમમાં નિષેધ કરાયેલા અનાચારોને દૂર કરનારા મહર્ષિઓ, ક્રમે કરીને શાસ્ત્રના જ્ઞાતા બને છે. સામાન્ય રીતે શાસ્ત્રવિહિત આચારોનું પાલન નહિ કરનારા અને શાસ્ત્રમાં વર્ણવેલા અનાચારોનું વર્જનનહિ કરનારા જીવોને શાસ્ત્રનું અધ્યયન કરાવાતું નથી. જ્ઞાનનું ફળ વિરતિ છે. જેમને વિરતિ પ્રત્યે આદર-બહુમાન છે, તેઓ પોતાની શક્તિ મુજબ શાસ્ત્ર-વિહિત આચારોનું પાલન કરે એ સમજી શકાય છે. એવા મહાત્માઓને પૂ. ગુરુભગવન્તો શાસ્ત્રનું અધ્યયન કરાવે છે, જેથી ક્રમે કરીને તેઓ શાસ્ત્રના જાણકાર બને છે. ભવનિસ્તારક પૂ. ગુરુભગવન્તોની અસીમ કૃપાનું એ એકમાત્ર ફળ છે.
શાસ્ત્રના જ્ઞાતા એવા મહર્ષિઓ યોગ્ય જીવોને શાસ્ત્રની દેશના આપતા હોય છે. વાસ્તવિક રીતે શાસ્ત્રના જ્ઞાતાઓની દેશના શાસ્ત્રાનુસારિણી જ હોય છે. શાસ્ત્રનો જ્ઞાતા શાસ્ત્રબાહ્યદેશના આપી શકે જ નહિ. શાસ્ત્રનિરપેક્ષ દેશનાને કરનારા વાસ્તવિક રીતે શાસ્ત્રના જાણકાર નથી. આથી જ દેશના આપવાનો અધિકાર શાસ્ત્રના જ્ઞાતાઓને છે. અધિકાર વિનાની પ્રવૃત્તિને મહત્ત્વ આપવાથી જે પરિણામ આવે છે તે વર્તમાનમાં આપણે જોઈ રહ્યા છીએ. અનધિકૃત પ્રવૃત્તિ જેવી બીજી કોઈ વિટંબણા નથી.
શાસ્ત્રમાં જણાવેલા આચારનું પાલન કરનારા હોય, શાસ્ત્રના જ્ઞાતા હોય અને શાસ્ત્રના દેશક હોય એવા મહાત્માઓની દષ્ટિ એકમાત્ર શાસ્ત્ર તરફ હોવાથી તેમને શાઐકદ-શાસ્ત્રદ્રષ્ટા કહેવાય છે. આવા શાસ્ત્રદ્રષ્ટા મહર્ષિઓ વચનયોગને આરાધીને સામર્થ્યયોગના સ્વામી બને છે. વચનાનુષ્ઠાનને આરાધીને મહર્ષિઓ અસંગાનુષ્ઠાનને પ્રાપ્ત કરે છે. જેના યોગે ક્ષપકશ્રેણીમાં આરૂઢ બની શ્રીકેવલજ્ઞાનને પ્રાપ્ત કરી અનુક્રમે પરમપદને પ્રાપ્ત કરે છે. આથી સ્પષ્ટ છે કે શાસ્ત્ર પ્રત્યેનો આદર પરંપરાએ પરમપદનું કારણ બને છે. પરમપદની પ્રાપ્તિનું મૂળ શાસ્ત્ર પ્રત્યેનો આદર છે.
યોગબિન્દુ માં ફરમાવ્યું છે કે જેને શાસ્ત્ર પ્રત્યે આદર નથી તેના શ્રદ્ધા વગેરે ગુણો ઉન્મત્તના ગુણ જેવા હોવાથી પ્રશંસાને યોગ્ય નથી.” ઉન્મત્ત માણસો
૬૮)