Gyansara Prakaran Part 02

SR No.: 006014
Original Sutra Author: N/A
Author: Chandraguptasuri
Publisher: Anekant Prakashan Jain Religious Trust
Publication Year: 2008
Total Pages: 146
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 10 MB

Page 48

પર્વતોના કારણે જેમ સમુદ્રમાં જવા-આવવાના માર્ગો અવરુદ્ધ હોય છે, તેમ આ સંસારમાં અનેકાનેક સંકટો સ્વરૂપ પર્વતોના સમુદાયો વડે સકલ માર્ગો અવરુદ્ધ હોવાથી ત્યાં દુઃખે કરીને જઈ શકાય છે.
લવણસમુદ્રના મધ્યભાગના તળિયે મોટા ઘડાના આકારના ચાર દિશામાં ચાર પાતાળ કળશો છે. તેમાં નીચેના ભાગમાં માત્ર વાયુ ભરેલો છે. મધ્યભાગમાં વાયુ અને જળ હોય છે અને ઉપરના ભાગમાં જળ હોય છે. તેમાંનો વાયુ બહાર નીકળવા માટે પ્રયત્ન કરતો હોય તેમ ઊછળે છે, ત્યારે સમુદ્રમાં ભરતી આવે છે... ઈત્યાદિ ક્ષેત્રસમાસાદિમાં જણાવ્યું છે. આ રીતે સમુદ્રમાં જેમ પાતાલકલશાદિને કારણે ભરતી (વેલાવૃદ્ધિ) આવે છે, તેમ અહીં સંસારમાં તૃષ્ણા સ્વરૂપ મહાવાયુથી ભરેલા ક્રોધાદિ ચાર કષાય સ્વરૂપ પાતાલકળશો ચિત્તના સંકલ્પવિકલ્પોની વૃદ્ધિ (વેલાવૃદ્ધિ) - ભરતી કરે છે.
સમુદ્રમાં જળથી ઉત્પન્ન થયેલો વડવાનલ જેમ બળ્યા કરે છે, તેમ આ સંસારમાં સ્નેહ સ્વરૂપ જળથી ઉત્પન્ન થયેલો કામાગ્નિ સ્વરૂપ વડવાનલ બળ્યા કરે છે. માછલા અને કાચબાઓ વગેરે જલચર જીવોથી ભરેલો જેમ સમદ્ર છે, તેમ આ સંસારસમુદ્ર ભયંકર એવા રોગ અને શોક વગેરેથી ભરેલો છે.
વાવાઝોડા અને વીજળીના કડાકાથી સમુદ્રમાં મુસાફરી કરનારા લોકો જેમ સંકટમાં પડે છે, તેમ દુષ્ટ બુદ્ધિ સ્વરૂપ અને માત્સર્ય તેમ જ દ્રોહ સ્વરૂપ વીજળીઓ અને વાવાઝોડા તેમ જ ગર્જનાઓથી આ સંસારસમુદ્રમાં પ્રવાસ કરનારા (ચારિત્રવાહનમાં બેસેલા) યાત્રિકો ઉત્પાતસ્વરૂપ અનેકાનેક સંકટોમાં પડે છે.
આવા ભયંકર સંસાર સમુદ્રમાં પડેલા પ્રાણીઓ ખૂબ જ યાતનાઓ ભોગવી રહ્યા છે. પરંતુ ભાન ગુમાવેલા લોકોની જેમ જ પોતાની યાતનાઓનો ખ્યાલ આપણને આવતો નથી. પૂ. ભવનિસ્તારક ગુરુદેવાદિની પુણ્યકૃપાથી આપણને થોડું ભાન આવે એટલે આપણી યાતનાઓનો થોડો ખ્યાલ આવે ખરો, પણ તે; ક્ષણવારમાં તો થોડી અનુકૂળતા મળતાંની સાથે જતો રહે છે. પૂ. ગુરુદેવશ્રીનું સતત સાન્નિધ્ય અને શાસ્ત્રનું પરિશીલન જ આપણને ભાનમાં લાવી શકે અને રાખી શકે. જ્યાં સુધી સંસારસમુદ્રની ઉપર વર્ણવ્યા મુજબની ભયંકરતાની પ્રતીતિ નહિ થાય ત્યાં સુધી વાસ્તવિક રીતે ધર્મની શરૂઆત પણ નહિ થાય. ઉપર જણાવ્યા મુજબ સંસારની
'
ના પડે છે.
૪૫