________________
અતિક્રમણ કરે છે. અર્થાત્ વાણવ્યન્તરદેવો જે સુખનો અનુભવ કરે છે, તેના કરતાં અધિક એવા સુખનો અનુભવ, પૂ. સાધુભગવન્તો એક મહિનાના સંયમપર્યાયથી કરે છે. આવી રીતે એક એક મહિનાના સંયમપર્યાયની વૃદ્ધિથી તે તે દેવોની તેજોલેશ્યા(પ્રશસ્ત લેશ્યા – સુખ)નું અતિક્રમણ પૂ. સાધુમહાત્માઓ કરે છે. બાર મહિનાના સંયમપર્યાયમાં તો તેઓશ્રી અનુત્તરવિમાનવાસી દેવોની તેજોલેશ્યાનું અતિક્રમણ કરે છે. અર્થાત્ એ દેવોના સુખાનુભવથી અધિક સુખનો અનુભવ કરે છે.
પૂ.
આ બધો પ્રભાવ પરમબ્રહ્મની મગ્નતાનો છે. પૌદ્ગલિક સુખના અનુભવની ઈચ્છાનો જ અભાવ હોવાથી તેનો અનુભવ થાય કે ન પણ થાય-તેથી સાધુમહાત્માઓને કોઈ જ ફરક પડતો નથી. સુખ હોય કે દુ:ખ હોય એથી પરમબ્રહ્મસ્વરૂપ જ્ઞાનામૃતસાગરની મન્નતામાં કોઈ જ ફરક પડતો નથી. સુખના અનુભવમાં સુખી હોય – એ સમજી શકાય, પરન્તુ સુખના અભાવમાં પણ એથી વધારે સુખી હોય – એ સમજવાનું ઘણું જ અઘરું છે. માત્ર બાર મહિનાના સંયમપર્યાયની વૃદ્ધિથી પ્રાપ્ત થતી આ સિદ્ધિ અદ્ભુત છે. વિશિષ્ટ કોટિના સંયમના અધ્યવસાયસ્થાનમાં રમતા એવા મહાત્માઓને ઉદ્દેશીને ઉપર જણાવેલી વાત છે. છઠ્ઠા-સાતમા ગુણસ્થાનકે સંયમનાં અસંખ્ય અધ્યવસાયસ્થાનો છે. તે બધાંને ઉદ્દેશીને આ વાત નથી. પરન્તુ સ્વભાવસુખમાં મગ્ન એવા મહાત્માઓને ઉદ્દેશીને શ્રી ભગવતી આદિ સૂત્રમાં એ પ્રમાણે જણાવ્યું છે. તરતમતાએ એવી અવસ્થાનો અનુભવ છઠ્ઠા-સાતમા ગુણસ્થાનકે દરેક મહાત્માઓને થતો હોય છે.... ઇત્યાદિ સારી રીતે વિચારવું જોઈએ.
દેવોની પાસે સુખનાં સાધનો પૂરતાં હોવાથી તેમને સુખ હોય છે, પરન્તુ પૂ. સાધુભગવન્તોની પાસે એ ન હોવાથી તેઓશ્રી દેવોના સુખને કઈ રીતે વટાવી જાય ? આ શંકાનું સમાધાન કરાય છે :
ज्ञानमग्नस्य यच्छर्म, तद्वक्तुं नैव शक्यते । નોપમેય પ્રિયા હૈ, િિવ તત્ત્વનવૈઃ ।।ર-દ્દા
“જ્ઞાનમાં મગ્ન બનેલા મહાત્માને જે સુખ છે, તેનું વર્ણન કરી શકાય એવું નથી તેમ જ પ્રિય એવી સ્ત્રીનાં આલિઙ્ગનોની કે ચન્દનના રસની ઉપમાથી પણ તે જાણી શકાય એવું નથી.' આત્માના સુખનો સાક્ષાત્કાર જેણે કર્યો છે એવા
૨૧