________________
હડધૂત મુસાફર ૧૮૧પને ઓકટોબર માસની શરૂઆતને એક દિવસે, સૂર્યાસ્ત પહેલાં કલાક અગાઉ, એક પગપાળો મુસાફર ડી૦ના નાના શહેરમાં દાખલ થયો. તેના હાથમાં ગઠ્ઠાદાર દડો હતો, અને ખાંધ પર વજનદાર ઝોયણો.
ચાલતો ચાલતો તે સીધો પોલીસ-થાણામાં ગયો, અને ત્યાં પોતાનો પીળો પરવાનો બતાવી આવ્યો. લાંબી જેલમાંથી છૂટેલા અને ભયંકર ગણાતા ગુનેગારને એ પરવાનો આપવામાં આવે છે, અને દરેક ગામમાં દાખલ થતાં તેણે પોલીસ અમલદારને તે બતાવી આવવો પડે છે.
થાણામાંથી નીકળી તે ચાલતો ચાલતો એક વીશી તરફ ગયો. વીશીવાળાએ તેનો ચીંથરેહાલ દેખાવ જોઈને જ કહ્યું, “પૈસા રેકડા.'
પેલાએ લેંઘાના ખિસ્સામાંથી પૈસાંભરેલી વજનદાર કોથળી બતાવતાં કહ્યું, “આ રહ્યા!'
તો હું પણ સેવામાં હાજર છું” વીશીવાળાએ જવાબ વાળ્યો.
પરંતુ વાળુ તૈયાર થતું હતું તેવામાં તે વીશીવાળાએ છાનામાના ચિઠ્ઠી લખીને થાણામાંથી આ અજાણ્યા વિષે માહિતી પુછાવી લીધી. માહિતી મળતાં જ તેણે દેવતા પાસે તાપવા બેઠેલા પેલા મુસાફરને કહ્યું, “તને અહીં વાળુ તેમજ પથારી મળી શકે તેમ નથી. અહીંથી ચાલતી પકડ!”
પેલાએ પૈસા અગાઉથી રેકડા આપવા કહ્યું, તથા તબેલામાં કે માળિયામાં ગમે ત્યાં પડી રહેવાનું કબૂલ્યું. પણ વીશીવાળાએ કશું સાંભળવા ઘસીને ના પાડી.