________________ 23 : પ્રેમી જોઈએ! પતિ નહિ! “જુઓ, જુઓ, મારું હૃદય પથ્થરનું છે; પણ એ પથ્થર પણ કેવા ? હંટલી નબ રોક આગળ સમુદ્રમાં થતા - જેમને ફોડે એટલે અંદરથી સાપ નીકળે. એ સાપ એટલે મારો પ્રેમ. અને મારો પ્રેમ કેટલે બધે પ્રબળ છે કે તમને છેક ઊંડા ખાડામાંથી અહીં ઉપાડી લાવ્યો ! મારી અને તમારી વચ્ચે કેટલું મોટું અંતર છે ? છતાં હું તમને ખેંચી લાવી શકી. બસ, હવે મને પકડો અને ધૂળભેગી કરે મારી વિપરીતતાને પાર નથી. આકાશમાંના તારાને પકડી કાદવમાં રગદોળો, તો જ તમે મને બરાબર સંતોષ આપી શકે ! તમે બહારથી વિપ છે, તે હું અંદરથી વિદૂ૫ છું. આવી બે વિદ્વપતાઓ ભેગી થાય ત્યારે જ ચરિતાર્થ થાય. વિપતાઓ વચ્ચે જ સાચો પ્રેમ સંભવી શકે!” આટલું કહી તે બાળકની પેઠે ખુલ્લા મનથી હસી પડી. પછી પાછી તેના કાન પાસે પિતાનું મુખ લઈ જઈને બેલી, “તમારે કાઈ ગાંડી સ્ત્રી જોવી છે? તો મને જ જુઓ તો !" અને ખરે જ હવે જૈસિયાના પાગલ જ બનતી જતી હતી. તે ઉત્તેજનામાં આવી જઈને બોલવા લાગી - “જુઓ, હું રાજસિંહાસનની અધિકારિણું છું, અને તમે છો રંગમંચના અધિકારી. છતાં આપણે બંને એકસરખી ભૂમિકા ઉપર આવી જઈ એ. ઊંચેથી હું નીચે પડે તે મને કેટલું બધું સુખ થાય ! અને મારું પતન પાછું આખી દુનિયાએ જાણવું જોઈએ. તમને ખબર છે? દુનિયા જેમ મને વધુ તિરસ્કારશે, તેમ મને વધુ વખાણશે - વધુ નમશે! માનવજાત જ એવી પામર છે - તુચ્છ છે. તેની આગળ તે તેનાં આંતરડાં ઊંચાં આવી જાય એવું અધમ આચરણ કરીએ, તો જ તે વધુ માન આપે. કંઈક સારું કામ કરે, તો તો તે તુચછકારે - અથવા ઈર્ષ્યા કરે ! જુઓને રાજાની હું રખાતની પુત્રી છું. છતાં મારું માન રાજાજીની કાયદેસરની પુત્રી કરતાં વધુ છે. તમે મારા