________________ 136 લાફિંગ ન કરવાનું છે. તને બેવડું સુખ મળેલું છે. એક તો એ કે આ બધું ટોળું તારું મોં જોઈ શકે છે; અને બીજું એ કે, ડિયા નથી દેતી. પણ એ સુખ ઉપર તારો હકદાવો શું છે ? કશોય નહિ! તારું મેં ખરેખર જોઈ શકતી કેઈ સ્ત્રી તારી પાસેથી ચુંબન લેવાય ઈચ્છે ખરી ? “અને જે મેં તે મેળવ્યું છે, તે પણ તાર' કયાં છે ? તે તે કઈ અગમ્ય રીતે સંતાનના ઘરમાંથી એ મહોરું ઉપાડી આણેલું છે. અને એ મને લીધે તને પૈસાને વરસાદ વરસે છે. એટલે મહેરબાની કરીને સંતોષી રહે; અસંતોષી ન બન. તું જે સ્વપ્નમાં વિહરે છે, એ મૂર્ખાઈભર્યા છે. જો હું કવિતાની ભાષામાં તને એકબે વાત કહું : ડિયાને છ મહિના આ ખેરાક ખાવા મળશે, તે તે તુક બાઈ જેવી પટ્ટી બની રહેશે. પછી તરત જ તેને પરણી લેજે અને તેને છોકરાં થવા માંડશે - એક, બે, ત્રણ અરે ઢગલાબંધ. એનું નામ ખરી ફિલસૂફી. આસપાસ બચ્ચાંકચ્યાં હેવાં એ જ આ પૃથ્વી ઉપરનું સ્વર્ગ છે. માટે છોકરા પેદા કર, તેમને છે, તેમને સાફ કર, અને તારી આસપાસ તેઓ હસતાં હસતાં ઘેરાઈ વળે, તે વાહ વાહ! જે તેઓ રડે કકળે, તે વળી વધુ વાહ વાહ ! કારણ કે, રડવું એટલે જીવતા હોવું. છ મહિનાનાં થાય ત્યાં સુધી તેમને ધાવતાં જોયા કર; એક વરસનાં થાય ત્યાં સુધી ઘૂંટણિયે સરકતાં જોયા કર; બે વર્ષનાં થાય એટલે તેમને પગે ચાલતાં જોયા કર; પંદર વર્ષે ઊંચાં વધેલાં જોયા કર અને વીસ વર્ષે પ્રેમ કરતાં જોયા કર. જેને આ સુખ મળ્યું, તેને બધું મળ્યું. તેથી તે હું રીંછ જેવો બની રહ્યો છું. ઈશ્વર જેવો કઈ કવિ નથી; તેણે પણ પોતાના સાગરીત મોઝિઝને શું કહ્યું હતું ? છોકરાઇયાંવાળ થઈને વધ્યા કર !" તો તું પણ જાનવર, વધવા માંડ!
