________________
ઉ૪
આશા અને ધીરજ દારૂનો પ્યાલો કયારનો પી લીધો હતો. બીજો પ્યાલો સ્પાડા માટે પણ આવ્યો; અને એ સત્કાર બદલ આભાર માની તેને તે પી જવો પડયો.
“ એક કલાક પછી બંને મરી ગયા : સ્પાડા પિતાના મહેલના દરવાજાની આગળ, અને ભત્રીજો પોતાના ઘરના બારણા આગળ. તેની જીભ ચોંટી ગઈ હતી અને પોતાની પત્નીને કશુંક સમજાવવા તે ઘણા ઇશારા કરતો હતો.
“પોપે પાડાની નાવારસી મિલકત કાયદા પ્રમાણે પિતાને કબજે કરી; પરંતુ સ્પાડાના વીલનો કોઈ કાગળ પોપને હાથ આવ્યો નહિ. એક નાની ચબરકી ઉપર માત્ર આટલા શબ્દો લખેલા મળી આવ્યા – “મારા વહાલા ભત્રીજાને મારી બધી થેલીઓ, ચોપડીઓ અને ખાસ તો સોનેરી ખૂણાઓવાળી મારી નોંધપોથી વારસામાં આપું છું. એ નોંધપોથીને તે તેના વહાલા કાકાની યાદગીરીમાં હંમેશ સાચવી રાખશે એવી મારી વિનંતી છે.”
“પપે અને સીઝર બોજિયાએ ઘણી ખળાખોળ કરી, પણ સ્પાડાની અઢળક કહેવાતી દોલતને હિસાબે તેમના હાથમાં ખાસ કાંઈ ન આવ્યું. ભત્રીજો મરતા પહેલાં પોતાની પત્નીને માત્ર એટલું સમજાવી શકયો હતો કે, “મારા કાકાના કાગળો બરાબર તપાસ; તેમાં તેમનું વીલ જરૂર છે.”
“પોપે અને બોજિયાએ પણ ખૂબ તપાસ કરી, પણ એ વીલ હાથ ન જ આવ્યું. બે મહેલો અને વાડી એટલી સ્થાવર મિલકત હતી. તેની કશી ખાસ કિંમત તે દિવસોમાં ગણાતી નહિ, એટલે તેટલું સ્પાડાના કુટુંબીઓ માટે જ રહેવા દેવામાં આવ્યું....”
ફેરિયા બાવાએ વાત આગળ ચલાવી : “ઇતિહાસના પ્રકરણનો આ ભાગ વંચાવી કાર્ડિનલ સ્પાડા મને એમ સૂચવવા માગતા હતા કે, એ વીલની તપાસ કરતા રહેવાનો હુકમ પેઢીઓ પૂર્વેથી તેમને મળેલો છે, અને તે મુજબ પેઢી-દરપેઢી એ તપાસ ચાલ્યા જ કરે છે.
