________________
મહર્ષિ અરવિંદ
ક્લાસિકલ ભાષા જાણકાર આવું વર્તન ન કરી શકે એવો તેમના મનમાં ખ્યાલ હોઈ શકે ! બધું તપાસ કરતાં છૂપી યોજનાનો ભાંડો ફૂટી ગયો. શ્રી અરવિંદ તરફ માન સહિત ઑફિસરો વિદાય થયા. મોં નોંદોએ તો શ્રી અરવિંદને મળવા આવવા માટે સામું આમંત્રણ આપ્યું અને શ્રી અરવિદ તેમની કચેરી પર તેમને મળવા પણ ગયેલા.
૪૮
ખુલના રહેાંસી નગેન નાગ, શ્રી અરવિદ સાથે રહેતા વિજય નાગના પિતરાઈ થતા હતા. તેઓ ક્ષયના દર્દી હતા. ડૉક્ટરે તેમને દરિયાકિનારે હવાફેર કરવાની સૂચના આપી હતી. વિજય નાગના કહેવાથી શ્રી અરવિંદની યોગશક્તિની મદદથી પણ એમને બીમારી મટી જાય નહીં તો હવાફેર તો થશે એમ વિચારી નગેન નાગે પોડિચેરી આવવાનું નક્કી કર્યું. નગેન નાગ પોડિચેરી જાય છે એમ જાણ થતાં ખુલનાથી બીરેન્દ્રનાથ રૉય કરીને એક નોકર પણ સાથે થયો. તે રસોઇયાનું, બજારનું અને બીજું ઘણું પરચૂરણ કામ પણ કરતો. બીરેન શ્રી અરવિંદના ઘરનું કામ પણ કરતો થઇ ગયો અને જાણે કે કુટુંબી જેવો બની ગયો. નગેન નાગ પોડિચેરીમાં સારું લાગતાં ત્યાં વધુ રોકાયા. બીરેન ગમતું નથી એમ કહી પાછા ફરવા માટે ઉતાવળ કરવા લાગ્યો. બીરેનનું પાછા ફરવાનું નક્કી થયું એટલે તેણે માથું મૂંડાવી નાખ્યું. કોણ જાણે કેમ પણ સારાં કપડાંમાં હંમેશ ફરતા મોનીને પણ ટકોમૂંડો કરાવવાનો એકાએક તુક્કો સૂઝ્યો અને એણે પણ માથું મૂંડાવી નાંખ્યું. આ જોઈ બીરેન ચોકી ગયો. પોતે માથું મૂંડાવ્યું એટલે મોનીએ પણ શા માટે માથું મૂંડાવી નાખવું જોઈએ ? નક્કી કાંઈ ભેદ છે એમ તેને થયું.