________________
બંગાળમાં
૩૭
એક બીજું કાર્ય કરાવવાનું છે, તને હું અહીં લાવ્યો છું તે એ કાર્ય માટે', એમ કહી તેણે મારા હાથમાં ગીતા મૂકી. તેની શક્તિએ મારામાં પ્રવેશ કર્યો અને હું ગીતાની સાધના કરવા શક્તિમાન થયો.
‘“આ તત્ત્વ સમજાવવા માટે મને એક બીજી વસ્તુ દર્શાવી, તેણે મને હિંદુ ધર્મના હાર્દનો સાક્ષાત્કાર કરાવ્યો. પ્રભુએ મારા જેલરોનાં હૃદય મારા તરફ વાળ્યાં. તેમણે સવારસાંજ બહાર છૂટામાં અોક કલાક ફરવાની મારે માટે રજા મેળવી. મેં ફરવાનું શરૂ કર્યું. વળી ફરી વાર પ્રભુની શક્તિએ મારામાં પ્રવેશ કર્યો.''
બહારની દુનિયાથી મને વિખૂટો પાડનાર જેલ તરફ મે નજર કરી. મેં જોયું કે મારી ચોતરફ ઊભેલી જેલની ઊંચી ઊંચી દીવાલો એ કાંઈ દીવાલો ન હતી. એ તો વાસુદેવ પોતે મને ઘેરીને ઊભા છે. મારી ખોલીના આંગણામાં આવેલા વૃક્ષની નીચે હું ચાલતો હતો પણ કાંઈ એ વૃક્ષ ન હતું. મે જોયું કે એ વૃક્ષ વાસુદેવ જ છે, શ્રીકૃષ્ણ છે. એ ત્યાં ઊભા છે અને મારા ઉપર પોતાની છાયા ઢાળી રહ્યા છે. મેં મારી કોટડીના સળિયા તરફ, બારણાની જાળી તરફ નજર નાખી અને ત્યાં પણ વાસુદેવને જોયા. નારાયણ પોતે જ મારી રક્ષા કરતા, મારા ઉપર પહેરો ભરતા ત્યાં ઊભા હતા. મને સૂવા માટે મળેલા ખરબચડા ધાબળા ઉપર હું સૂતો ત્યારે પણ હું અનુભવવા લાગ્યો કે શ્રીકૃષ્ણના બાહુઓ, મારા સુહૃદ અને પ્રિયતમના બાહુઓ મને વીંટળાઈ રહ્યા છે.
‘તે પછી અચાનક કંઈક બન્યું. મને એકદમ પાછો બંધ ખોલીમાં લઈ જવામાં આવ્યો. ત્યાં જે બન્યું તે બધું
