________________
મહર્ષિ અરવિંદ અને “હું કેવો ધાર્મિક છું' એમ લોકોને બતાવવું એમાં આજકાલનો ધર્મ સમાઈ જાય છે. મારે એ ધર્મ નથી જોઈતો. જે ભગવાન હોય તો એની સત્તાનો અનુભવ પ્રાપ્ત કરવાનો, એની સન્નિધિનો સાક્ષાત્કાર કરવાનો માર્ગ હોવો જ જોઈએ. એ માર્ગ ગમે તેટલો કઠણ હોય તો પણ તેનું અનુસરણ કરવાનો મેં દઢ સંકલ્પ કર્યો છે. હિંદુ ધર્મ કહે કે એ માર્ગ પોતાના અંતરમાં, પોતાના મનમાં પ્રાપ્ત કરવાનો છે. એ માર્ગનું અનુસરણ કરવાની શક્તિ આપનાર નિયમ પણ મને આપવામાં આવ્યો છે. મેં એ પાળવાની શરૂઆત કરી દીધી છે અને એક મહિનામાં મારી ખાતરી થઈ છે કે હિન્દુ ધર્મનું કહેવું ખોટું નથી. એમાં જે જે નિશાનીઓ આપવામાં આવી છે તે બધીનો મને અનુભવ થયો છે. હું તને એ માર્ગે લઈ જવા ઈચ્છું છું. આ માર્ગે તું મારી સાથે નહીં ચાલી શકે કારણ કે તને એનું જ્ઞાન થયું નથી, પરંતુ મારી પાછળ ચાલવામાં કશી બાધા નથી. એ માર્ગનો આશ્રય લઈને કોઈ પણ માણસ પૂર્ણતા પ્રાપ્ત કરી શકે છે. પરંતુ એ માર્ગે જવું કે નહીં તેની પસંદગી માણસે પોતે કરવાની છે. તને એ માર્ગમાં પ્રવેશ કરવા માટે બીજું કોઈ ફરજ પાડી શકતું નથી. તું આ બાબત પર સંમત હોય તો એ વિષય પર હું વધારે લખીશ.
““મારી ત્રીજી ઘેલછા આ છેઃ જ્યારે બીજા લોકો દેશને એક નિર્જીવ પદાર્થ તરીકે ગણે છે, અને દેશ એટલે અમુક મેદાનો અને ખેતરો, જંગલો, પર્વતો અને નદીઓ એમ સમજે છે ત્યારે હું મારા દેશને “માતા' તરીકે ગણું છું. કોઈ રાક્ષસ માની છાતી પર બેસીને તેનું રકતપાન કરતો હોય ત્યારે એના પુત્રે શું કરવું જોઈએ? શું તે નિરાંતે બેસીને પોતાનું
