________________
સાધુ વાસવાણી જ્ઞાન જન્મે છે અને પોષાય છે. બાળક સર્જક જીવનના કેન્દ્રમાં હોય છે, ફૂલ જેમ ખીલે છે તેમ તેને ખીલવા દેવું જોઈએ. મૃદુતાથી, સહાનુભૂતિથી; બળજબરીથી નહીં, હળવાશથી જોર દેવું એ સારી રીત છે. સાચી જાતના શિક્ષકોની તાતી જરૂરત છે. શિષ્યોને સહાનુભૂતિ અને સમજણપૂર્વક હળવા જોશથી શીખવનારા શિક્ષકો હોવા જોઈએ. ત્રાષિમુનિઓના જમાનાના આશ્રમોમાં સત્ય માટેના પ્રેમથી કેળવણી આપવામાં આવતી. તે રીતે સંત મીરાંની સંસ્થાઓ કેળવવા પ્રયત્નો કરે છે. ઋષિમુનિઓ કહેતા કે સત્યથી ઊંચો બીજો કોઈ ધર્મ નથી. સાચા સ્વાતંત્ર્યનું હાર્દ જીવન અને તેનાં અનેકવિધ પાસાંઓ માટે પ્રેમ અને સહાનુભૂતિ વ્યક્ત કરવામાં દેખાય છે. સંત મીરાંની સંસ્થાઓ જ્ઞાતિવાદ કે સંપ્રદાયમાં માનતી નથી. બધા જ પયગંબરો, સંતો, ઓજસ્વી પુરુષો, ત્રાષિઓ – બધી પ્રજાઓ અને બધા ધર્મો માટે આ સંસ્થા આદરભાવ સેવવા શીખવે છે.
સંત મીરાંની સંસ્થાઓમાં અપાતું શિક્ષણ વિશાળ અને સમત્વભર્યું છે. અક્ષરના મરોડ, તવારીખની તારીખો, આંકડાની ગમ્મત કે નવલકથાના પ્રેમપ્રસંગો આ શિક્ષણનો આશય નથી. આ શિક્ષણ રાજવી બ્રહ્મચર્ય એટલે કે સાદાઈ તેમ જ શરીર અને મનની શુદ્ધિ શીખવે છે. આ શિક્ષણ કૌટુંબિક ભાવના કેળવે છે અને પ્રજાનું ચારિત્ર્ય ઘડીને ત્યાગ શીખવે છે .
શાળા ફકત પરીક્ષાઓ માટેની તૈયારી કરવાનું સ્થળ નથી. સમજણશક્તિ આપતું પ્રકાશનું કેન્દ્ર છે. હૃદયને પ્રકાશિત કરતું પ્રેમનું કેન્દ્ર છે. આપણા ઘવાયેલા અને ભગ્ન વિશ્વને જરૂરી શાંતિ આપતું જીવિત કેન્દ્ર છે.
