________________
આર્યસમાજની સર્વાંગી ક્રાંતિ
૩૯
આર્યસમાજ કર્મફળ અને મુક્તિમાં વિશ્વાસ કરે છે. આવાગમનના ચક્રમાંથી છૂટી જવાનું નામ મુક્તિ છે.
વસ્તુત: દયાનંદ ઉચ્ચ કોટિના રાષ્ટ્રવાદી હતા, તેમનું આર્યસમાજ આંદોલન ભારતમાં આધુનિક રાષ્ટ્રીયતાનું કારણ અને કાર્ય સાબિત થયું છે.
આર્યસમાજ પ્રત્યે લોકોના આકર્ષણનાં નિમ્ન મુખ્ય કારણો
છેઃ
૧. વેદોની પુન: પ્રતિષ્ઠા ૨. એક પરમાત્માની પૂજા
૩. વેદોની અપૌરુષેયતા
૪. જન્મગત જાત-પાંતનું ખંડન ૫. દલિતોદ્ધાર
૬. સમાજસેવા
૭. પોતાના પ્રયત્નથી દરેક મનુષ્યને વધુમાં વધુ ઉન્નત કરવાની ભાવના
૮. ભારત ભારતીઓનો છે તેવી સૌ પ્રથમ ઘોષણા
૯. દેશભક્તિની ભાવના
આ છે આર્યસમાજના આદર્શોની અને કૃતિત્વની આછી રૂપરેખા.
વૈચારિક ક્રાંતિ સંસારની સમસ્ત ક્રાંતિઓનો મુખ્ય આધાર વિચારોની ક્રાંતિ પર રહ્યો છે. લગભગ બધા જ ઇતિહાસકારો મહર્ષિ દયાનંદને ઓગણીસમી સદીના મહાન ક્રાંતિકારી વિચારક માને છે. તેમની પ્રેરણાથી જ આર્યસમાજે ગત સો વર્ષોમાં ધાર્મિક, સામાજિક, શૈક્ષણિક, રાષ્ટ્રીય અને રાજનૈતિક
