________________
સંત કબીર પુરાણોના પ્રકાંડ જ્ઞાતા, ન્યાયપ્રિય, જગદ્ગુરુ, શાંતિપ્રિય, મોહમાયાના વિનાશક, કર્મની રેખ પર મેખ મારનાર, અલખને લખાવનાર, શૂન્ય શિખરની સારશિલા પર દઢ આસન લગાવી ભંવર ગુફામાં રમનાર તથા જ્ઞાન આનંદસ્વરૂપ ચેતન તત્ત્વની પ્રત્યક્ષ અભિવ્યક્તિ હતા. તેઓ સ્વાભાવિક સિદ્ધપુરુષ હતા. તેમના સમયના અવિવેકી લોકોએ તેમની સાથે અનુચિત વ્યવહાર કરતાં તેમણે સ્વાભાવિક સિદ્ધિથી તેમને પરાસ્ત કર્યા. પ્રાકય
આ વિશ્વવંદ્ય મહાપુરુષનું પ્રાકટ્ય પણ અલૌકિક રીતે થયું છે. જેવી તેમની વાણી દિવ્ય ચેતનાવાળી તથા પ્રભાવશાળી છે તેવું જ તેમનું સંસારમાં પ્રાકટ્ય પણ અદ્ભુત ઘટનાવાળું છે. તેઓ કાશીમાં લહરતારા નામના તળાવમાં કમળપત્ર ઉપર બાળક
સ્વરૂપે નીરુજી અને નીમાને મળ્યા હતા. નીરુ જુલાહા વણકર પોતાની સ્ત્રી નીમાનું આણું કરી પોતાના ઘરે જતા હતા. રસ્તામાં નીમાને તૃષા લાગી. નીરુએ તેમને તળાવમાંથી પાણી પીવા કહ્યું, અને પોતે બહાર ઊભા રહ્યા. નીમા તળાવમાં પાણી પીવા ગયાં તો ત્યાં કમળના પત્ર ઉપર એક બાળક જોયું. તેમણે નીમાજીને બૂમ પાડી બોલાવ્યા અને તે બાળકને તળાવમાંથી બહાર કાઢી પોતાના ઘેર લઈ જવા આગ્રહ કર્યો. નીરુજીએ કહ્યું કે આપણે આપણું કરીને પ્રથમ જ ઘેર જઈએ છીએ અને જો સાથે આ બાળકને લેતાં જઈએ તો લોકો આપણી હાંસી કરશે, અને તેથી બાળકને ઘેર લઈ જવા સંબંધી નીરુ અને નીમા વચ્ચે ઘણી આનાકાની થઈ. પરંતુ નીમાના અત્યંત આગ્રહને વશ થઈ નીરુ તે બાળકને ઉઠાવી પોતાના ઘેર લાવ્યા. તે સ્થાન આજે પણ