________________
૪૮
સંત કબીર અર્ધ વાક્ય એક પદને જો વિવેકપૂર્વક અર્થસહિત સમજવામાં આવે તથા શિર કટી સજ્વરહિત માયાનું જો આથી સાખીના અર્થમાત્રથી નિવારણ કરવામાં આવે તો પંડિતોની પોથીઓ કે જેને લોકો રાતદિવસ ગાય છે, ભણે છે, ભણાવે છે, તેની શું જરૂરત છે ?
યહ મન તો શીતલ ભયા, જબ ઉપજા બ્રહ્મજ્ઞાન, જિહિ કૈસન્દર જગ જરે, સો પુનિ ઉદક સમાન. ૪
(બી. સા. ૩૪૨) સદગુરુની ભક્તિ, વંદના આદિથી જેને બ્રહ્મજ્ઞાન થાય છે તેનું અત્યંત તપ્ત મન પણ પરમ શીતલ થઈ જાય છે. કેમ કે વિદારણશીલ કામાદિ અનિથી સંસારી અજ્ઞજીવ બળે છે. તે બ્રહ્મજ્ઞાનની પ્રાપ્તિ થતાં જ ઉદકતુલ્ય શીતલ થઈ જાય છે. દુ:ખદ કામાદિ બ્રહ્માત્મજ્ઞાનથી નિવૃત્ત થઈ જાય છે.
જા કો મુનિવર તપ કરે, વેદ થકે ગુણ ગાય, સોઈ દેઉં શિખાપના, કહીં ન કોઈ પતિઆય. ૫
(બી. સા. ૧૩૧) જેની પ્રાપ્તિ, જ્ઞાનને માટે શ્રેષ્ઠ મુનિઓ તપ કરે છે અને વેદ જે એક સર્વાત્માના ગુણોને ગાઈને થાકીને જેને - વચનાગોચર કહે છે, તે જ ઉપનિષદગમ્ય આત્માની શિખામણ, ઉપદેશ, કબીર સાહેબ કહે છે કે હું પણ સુગમ રીતે હિંદી ભાષા દ્વારા આપું છું. પરંતુ અવિવેકી લોકો આ ઉપદેશમાં વિશ્વાસ કરતા નથી. કોઈ વિરલ વિવેકી પુરુષો જ આ ઉપદેશના અધિકારી છે.
ઇક સાથે સબ સાથિયા, એક બિના સબ જાય, ઉલટી જ સીચે મૂલ કો, ફૂલૈફ અધાય. ૬
(બી. સા. ૨૮૦)
