________________
૨૪
અશો જરથ્રુસ્ટ્
દેશની આબાદી ને સમૃદ્ધિમાં સહાયભૂત બને. આમ દરેકે પોતાનો ફાળો આપવાનો હતો. ઈરાન દેશે જે સંગીન પ્રગતિ કરેલી ને તેમાં મેળવેલી સિદ્ધિઓ દ્વારા દેશને આગલી હરોળમાં લાવવા આપેલા સિંહફાળાને જ આભારી હતું. આમ દરેકને ફરજપરસ્તીનો પાઠ નાનપણથી જ શીખવાતો.
પારસીઓમાં એક સૂત્ર છે જેનો ભાવાર્થ છે કે, ‘હૈ પારસી જરથોસ્તીઓ તમે સર્વે વખતસરના, યોગ્ય અને પ્રસંગોપાત્ત ભલાં કાર્યોમાં તમારો સમય પસાર કરો. ભલો ઉદ્યમ કરો, સ્વાશ્રયી બનો, ખુદાને ભલાં કામ કરનારા માનવીઓ પ્રિય છે.''
કરણીનો કાયદો : એ બીજું લક્ષણ છે. ‘“માણસ જેવું કાર્ય કરે તેવો બદલો તેને આ દુનિયામાં અને બીજી પેલી દુનિયામાં મળશે'' એમ પયગંબર જરથુષ્ટ્રે જણાવ્યું છે. ‘‘સુખ તેને કે જેનાથી સુખ બીજાને'', ‘‘ભલાને ભલો અને બૂરાને બૂરો બદલો'' આવાં સૂત્રો દ્વારા પયગંબર જરથુષ્ટ્રે દરેક પારસી જરથોસ્તીને ભલાં કામ કરવાનું સૂચન કર્યું છે.
સેવા : એ જરથોસ્તી ધર્મે શીખવેલો અનુપમ સિદ્ધાંત છે. આ વાકથ વિરોધાભાષી લાગશે પણ દરેક માનવીની ફરજ પ્રથમ પોતાના પ્રત્યેની, એક માનવી પોતાના શરીરની કાળજી રાખીને તંદુરસ્ત તેમ જ મનદુરસ્ત રહે તો તે પોતાનાં સગાં-સ્નેહીને, કુટુંબ-કબીલાને, શહેરને, કોમને અને દેશને સહાયભૂત બની શકે અને સેવા બજાવી શકે. પણ 'પોતે જ બીમાર રહેતો હોય તો, ઘરમાં માંદગી દ્વારા કે હૉસ્પિટલમાં વધુ ઉપચાર અને સારવાર અંગે પોતાના કુટુંબ કે સમાજ પર બોજારૂપ બને. એટલે જ એક માનવીએ પોતે તંદુરસ્ત અને મનદુરસ્ત રહેવાની પ્રથમ ફરજ છે.
સમાજ પ્રત્યેની ફરજમાં સમાજને સખાવત–દાનવૃત્તિ દ્વારા
