________________
અશો જરથ્રુસ્ટ્
બહેરામમાં (અગ્નિનું મંદિર) બંદગી કરતા હતા અને ઈરાનને આ આવી પડેલી આફતમાંથી બચાવવા ખુદાને વિનંતી કરતા હતા. ત્યાં આ બૂરા સરદારે જરથુષ્ટ્રને ઓળખી પાછળથી આવીને તેમની પીઠમાં ખંજર માર્યું. આ બૂરો સરદાર જાણતો હતો કે જો પોતે સામો આવીને જરથુષ્ટ્ર પર હુમલો કરશે તો જરથુષ્ટ્ર જરૂર તેને મારી હઠાવશે. તેથી તેણે પીઠ પાછળ ઘા કરવાનું હીચકારું પગલું ભર્યું. આ ખંજર પીઠમાં છેક અંદર ઘૂસી જવાથી પયગંબર જરથુષ્ટ્ર બેભાન થઈ ગયા ને જમીન પર પડથા. પડતાં પડતાં તેમણે પેલા બૂરા સરદારને જોઈને તેના તરફ પોતાની તસબી (કેરબાની માળા) મારી જે તેના મસ્તકમાં જોરથી વાગવાથી તે ભૂરો સરદાર તરફડીને મરણ પામ્યો અને પયગંબર જરથુષ્ટ્ર પણ શરીરમાં થયેલા ઘાને પરિણામે ઘણું લોહી વહેવાથી અવસાન પામ્યા. આમ પયગંબર જરથુષ્ટ્રનું 9 વર્ષની ઉંમરે કરુણ સંજોગોમાં અવસાન થયું.
પયગંબર જરથુષ્ટ્રે શિખવાડેલા અને પાયાના સિદ્ધાંતો ‘‘દુમત, દુખ્ત અને હવશંત–અથાત્ મનશની ‘ગવર્શન અને કુનશ’ની એટલે કે સારા વિચાર, સારાં વચન અને સારાં કામ છે. એક પારસી જરથોસ્તી બાળક તેની રોજિંદી પ્રાર્થનામાં ચાલુ નિયતિ ભણે છે કે, “હું સારા વિચાર, સારાં વચન અને સારાં કર્મમાં આસ્થા રાખું છું.'' બીજા ચાર મુખ્ય સિદ્ધાંતો પણ છે જે દરેક પારસી જરથોસ્તી પોતાની રોજિંદી, પ્રાર્થના -- જરથોસ્તી ધર્મનું એકરારનામું confession of faith માં ભણે છે. આ ચાર સિદ્ધાંતોનો અર્થ થાય છે : (૧) અહિંસા, (૨) ધર્મ અને દેશના રક્ષણ ખાતર ઝઝૂમવું, (૩) દાનવૃત્તિ અર્થાત્ સખાવત – સ્વાર્થત્યાગ અને (૪) પવિત્રતા.
પયગંબર જરથુષ્ટ્રે તેમના સમગ્ર જીવન અને ધર્મ પ્રસારણ
