________________
સહજાનંદ સ્વામીનું જીવનચરિત્ર
૧૫ સ્વામીનું ચરિત્ર આલેખાયું છે. સ્વામી નિર્ગુણદાસ, આત્માનંદ અને પ્રસાદાનંદ વગેરેની વાતો' સહજાનંદ સ્વામીના જીવનના અનેક પ્રસંગો વર્ણવે છે.
સહજાનંદ સ્વામી સ્વભાવે પ્રેમાળ હતા. ઉપલેટામાં એક આહીરને ત્યાં જઈ જાતે માંગીને થાંભલા આગળ ઊભા રહીને એમણે દૂધ પીધું હતું. સંવત ૧૮૬૯માં કાઠિયાવાડમાં દુકાળ પડ્યો હતો. એમણે ગામેગામ પત્રો લખીને અન્નનો સંઘરો કરવા આજ્ઞા આપી હતી. દુકાળના કપરા કાળમાં એમણે અન્નદાન આપી સારી સેવા બજાવી હતી. પોતે ગુજરાતથી અનાજ મંગાવી અન્નદાન આપવામાં કદી પોતાના અને પારકા એવા ભેદ રાખ્યા ન હતા.
સારંગપુર ગામમાં એક વખત પુષ્કળ વરસાદ પડ્યો. આથી કેટલાંક મકાનો પડી ગયાં. એક મકાનની નીચે કેટલાંક ઢોરો દબાઈ ગયાં. મકાનના માલિકે સહજાનંદ સ્વામીની સભામાં આવીને મદદ માટે માગણી કરી. પરંતુ કોઈ પણ ગયું નહીં. એટલે સહજાનંદ સ્વામી પોતે જ ત્યાં મદદ કરવા માટે ગયા. ખભેથી મોભ ઊંચો ઝાલી રાખી એમણે ઢોરોને બહાર કઢાવ્યાં. મનુષ્યો પ્રત્યે જ માત્ર નહીં પરંતુ પશુઓ પ્રત્યે પણ પ્રેમ અને કરુણા તેઓ રાખતા.
વવનામૃત” પુસ્તક સ્વામીનારાયણ સંપ્રદાયમાં આગળ પડતું સ્થાન ભોગવે છે. આ પુસ્તકમાં સહજાનંદ સ્વામીએ જુદાં જુદાં સ્થળોએ અને પ્રસંગોએ જે જ્ઞાનવાર્તાઓ કરી હતી તેની નોંધ ઉપરથી આ સંગ્રહ સંપાદિત કરવામાં આવ્યો હતો. એની શૈલી સીધી, સરળ, મિતાક્ષરી અને ચોટદાર છે. મુક્તાનંદ,
