________________
ભગવાન ગૌતમ બુદ્ધ વાતાવરણમાં એક પુષ્પ તોડવા જતાં માયાદેવીને ઊભાં ઊભાં પ્રસૂતિ થઈ અને પુત્ર જન્મ્યો. તે જ આગળ જતાં ભગવાન બુદ્ધ કહેવાયો.
બુદ્ધના જન્મનું સ્થળ, તેના માતાપિતાનું નામ, જન્મ પહેલાં માતાને આવેલું સ્વપ્ન, સ્વપ્નામાંનું દશ્ય એ બધું જ જાણે કે સંકેતરૂપ છે. પિતાનું નામ શુદ્ધ + ઓદન. ઓદન એટલે અક્ષત અને તે પણ વિશુદ્ધ. મતલબ કે દેવપૂજાની સામગ્રી. માતાનું નામ માયાદેવ. જન્મ પહેલાં માતાને સ્વપ્નમાં કમળસહિત હાથી દેખાયો તે પણ સૂચક. હાથી વિશાળ સ્વરૂપ ને સૂકમ સૂઝ સૂચવે છે. જ્યારે કમળ પવિત્રતા ને અલિપ્તતા સાથે સૌંદર્યનું પ્રતીક છે. આમ હાથી અને કમળ બુદ્ધનું વિલક્ષણ વ્યક્તિત્વ તથા વિશાળ સમુદાયના કલ્યાણનું પવિત્ર જીવનકાર્ય રાચવે છે. લંબિનીના ઉદ્યાનમાં થયેલો જન્મ પણ સૂચક છે. સામાન્ય રીતે બાળકનો જન્મ પલંગ પર માતાની સુપ્ત દશામાં જ થાય. અહીં પ્રસૂતિ ઊભાં ઊભાં થઈ છે તેમાં પણ અનોખાપણું છે. બાળક જન્મીને મોહમાયામાં સુપ્ત રહેવાનો નથી પણ તેમાંથી તે પોતાની રીતે અલગ તરી આવીને સ્વાશ્રયથી ઊભો રહેશે. કુલ ચૂંટતાં પ્રસૂતિ થઈ. મતલબ કે આવનાર બાળક પુષ્પની જેમ સૌરભ પ્રસારશે. રાજપુત્ર હોવા છતાં પિતૃગૃહે કે મોસાળમાં વિશાળ ભવ્ય પલંગ પર નહીં અને વિશાળ ગગનના ઘુંમટ હેઠળ ઉદ્યાનમાં જન્મ થયો તે પણ જાણે કે એમની ભાવિ કારકિર્દીની સંકેત આપે છે. જેક્ટિવન, વેણુવન, જેતવન, આમ્રવન વગેરેથી ભય ભર્યા કુદરતી સૌદર્યવાળા પ્રદેશો વચ્ચે ભગવાન બુદ્ધ હજાર ભિક્ષુઓ સાથે જીવનભર વિહાર કરતા રહ્યા. એ રીતે જન્મથી તે
