________________
दरिया लहर समाई .
૮૫ ઉત્સવ ઊજવાતો હોય તેવું વાતાવરણ થઈ ગયું. સવારના પાંચ વાગ્યાથી રાતના બાર વાગ્યા સુધી દર્શનાર્થીઓની પંક્તિ અખંડ ચાલુ રહેતી. દૂર દૂરથી મોટા ભાગે ગામડાંના લોકો “મહારાજ'ના દર્શન માટે આવતા હતા. અંદરની ઓરડી સુધી તો બધાને જવા દેવાય તેમ હતું નહીં, એટલે જાળીમાંથી દર્શન કરી શકાય એ રીતે બાબાનો ખાટલો ગોઠવ્યો હતો.
દેહ દેહનું કામ તો કરે જ. પાણીનું ટીપુંય ના જવાથી હાથપગ તૂટતા હતા. કાનમાં પણ તીવ્ર પીડા શરૂ થઈ ગઈ હતી. પણ તેમ છતાંય એકંદર સ્વાથ્ય સારું હતું. નાડી પણ નિયમિત, પેશાબ ઓછો થતો ગયો, પણ એસીટોન બિલકુલ નહીં. ડૉકટરોને તો ખૂબ નવાઈ લાગતી હતી. હૃદયગતિ, શ્વાસગતિ, બ્લડપ્રેશર, ઉષ્ણતા વગેરે બધું જ નૉર્મલ. નિર્જલા ઉપવાસને ત્રણ દિવસ થઈ ચૂક્યા હતા. દેશમાંથી દૂર દૂરથી આવતી વ્યક્તિઓને થતું કે બાબાને આહાર-પાણી લેવા સમજાવવા જોઈએ. તેઓ પોતાના સમાધાન ખાતર પ્રયત્ન કરી લેતા, પણ બાબા તો મક્કમ જ રહ્યા. ઇંદિરાજી પણ આવી ગયાં. પણ એ બાબાને પાણી આપી શકે તેવું ક્યાં હતું? બાબાએ સામેથી તેમને જીવનજલ આપ્યું, ““હંમેશાં રામ-હરિ જપતાં રહેજો.''
આશ્રમની બહેનો તથા સર્વોદય પરિવાર પોતાના આ પરમપ્રિયને ઉત્તરોત્તર પરમગતિ તરફ જતો જોઈ રહ્યાં હતાં. વિરહવેદના જાગે તે તદ્દન સ્વાભાવિક હતું, તેમ છતાંય એક પ્રકારની તટસ્થતા ચિત્તમાં પ્રવર્તતી હતી અને બાબાની આ અંતિમ મહાયાત્રામાં શક્ય હોય તેટલું ડગલેડગલું સાથે રહેવાની