________________
૮૪
મહર્ષિ વિનોબા ભાવે તબિયત ધીરે ધીરે સુધરતી જઈ ગાડી પાટા પર આવી રહી હતી, ત્યાં અચાનક આ નવો પલટો આવેલો જોઈ દાકતરો તો ડઘાઈ જ ગયા. શારીરિક રોગોના ઇલાજની ચિકિત્સા એમની પાસે હતી, પણ આ તો આધ્યાત્મિક બાબત, અને તે પણ વિનોબા જેવી વ્યક્તિ દ્વારા આચરાતી બાબત. પણ એમની જવાબદારી હતી. રાષ્ટ્રને જવાબ આપવો પડે તેમ હતો એટલે ડૉકટરોની ટુકડીએ જાહેર કર્યું કે, “ “આચાર્યજીની તબિયતમાં ઉત્તરોત્તર સંતોષજનક પ્રગતિ થઈ રહી હતી અને સંપૂર્ણપણે સાજા થઈ જવાની પૂરી સંભાવના હતી. પરંતુ આજથી એમણે દવા-પાણી – આહાર ન લેવાનો નિશ્ચય કરવાથી તબિયત માટે ભારે મોટો ખતરો ઊભો થયો છે.''
અને વાયુવેગે સમાચાર દેશભરમાં ફેલાઈ ગયા. જે ક્ષણે આ નિર્ણયનો મતલબ બધાને સમજાય તે જ ક્ષણે જાણે વીજળીનો ઝબકારો થયો. રોગ વખતનો વિષાદ તો ક્યારનોય હઠી ગયો હતો પણ હવે તો એકદમ થયું કે, “બસ, આ છે વિનોબા.' પાણી સુધ્ધાં છોડવાનો અર્થ સાફ હતો કે બાબા હવે જશે. પણ વાતાવરણમાં અચાનક પલટો આવ્યો અને એક બાજુ બાબા - કુટિમાંથી ઈન્ટેન્સિવ-કેર-યુનિટનાં સાધનો એક પછી એક બહાર નીકળવા માંડ્યાં અને જોતજોતામાં તો એ નાનકડી કુટિર પાછી સાદી, ચોખ્ખી, ખાલીખમ એવી બાબા-કુટિ બની ગઈ અને બહાર પ્રાંગણમાં એક વિશાળ મંડપ પણ ખોડાઈ ગયો. જેમ જેમ લોકોને ખબર પડતી ગઈ તેમ લોકસાગર ઊમટતો ગયો. આશ્રમમાં અખંડ ધૂન, ભજનકીર્તન, વિષ્ણુસહસ્ત્ર નામ, કથારામાયણ-પારાયણ ચાલુ થઈ ગયાં અને જાણે કોઈ મંગળ