________________
दरिया लहर समाई
૭૭
સંભળાય તેટલી જ સૃષ્ટિની કલ્પના હોય તો આ વાત નહીં સમજાય, પણ વિનોબા કહે છે કે કર્મમુક્તિના આ ગાળામાંય એક વખત મા આવીને મને કહેવા લાગી કે, ‘‘અરે વિન્યા, મે તને શિખવાડ્યું નહોતું કે તુલસીને પાણી અને ગાયને ખાવાનું દઈને પછી જ જમવું! અત્યારે દેશમાં ગાયો કપાઈ રહી છે. શું ગાયો કપાતી રહેશે અને તું ખાતો રહીશ?' '
અનંતોપકારી, પરમકૃપાળુ માની આ વાતે વેદના પ્રગટ થઈ એટલે વિનોબાને આ સંકલ્પ જાહેર કરવો પડ્યો. ફરી વાર ૧૯૭૯માં પણ આ જ બાબતસર પાંચ દિવસના ઉપવાસ કરવા પડ્યા અને અંતે બીજું સઘળું છોડ્યું ત્યારે પણ પોતાના અંતેવાસી શ્રી અચ્યુતરાવ દેશપાંડેને દેવનાર કતલખાના સામે સત્યાગ્રહ કરવા મોકલે છે અને એમને ‘જામ રો’નો મંત્ર આપે છે. આમ ગોમાતા દ્વારા સકળ પશુસૃષ્ટિ સાથે પ્રેમસંબંધ જોડવાની ભારતીય સંસ્કૃતિની દીક્ષા તે વિનોબાના જીવનમંદિરનું અંતિમ ચરણ સિદ્ધ થાય છે.
८. दरिया लहर समाई
પરંધામ આશ્રમને પેલે પાર ધામ નદીના પુલ પર પ્રવેશો અને સૌ પહેલી નજર પડે ઊજળા દૂધ જેવા ભરત-રામ-મંદિર પર અને એની પાસે જ આવેલી પેલી નાનકડી ખોલી પર. અને હૃદયના ધબકારનો કાંઈ જુદો જ સૂર સંભળાવા લાગે છે.
બ્રહ્મવિદ્યામંદિરનો ઢાળ ચડવા માડો છો અને એક મહેક તમને ઘેરી વળે છે, પવનની સુરખીથીય સૂક્ષ્મ એવો કોઈ સ્પર્શ તમને