________________
अथातो ब्रह्मजिज्ञासा મારા અપરાધ માફ કર!'' અને પછી આંખોમાંથી આંસુની ધારા વહેતી. આ આંસુઓની ધારાઓનો સાક્ષી બનતો નાનકડો વિન્યો. એના હૃદયની ધરતીને ભીંજવવા, ભક્તિ અને શ્રદ્ધાનાં ફૂલ ઉગાડવા આ ધારા ગંગા-જમુનાની ધારા બની જતી. એટલું જ નહીં, ભગવાન અનંતકોટિ - બ્રહ્માંડ-નાયક'ની વ્યાપકતાથી હૃદય ફાટું ફાટું થઈ જતું. માની આ રોજિંદી ઘટનાને યાદ કરીને મોટા થયા પછી કેટલીય વાર વિનોબાએ આંસુની ધારા વહાવી માની ભક્તિને પ્રેમનાં ફૂલ ચડાવ્યાં છે.
પિતાજીનો સ્વભાવ જ એવો ઉદાર હતો કે એ પોતાને ઘેર કોઈ ને કોઈ વિદ્યાર્થી કે ગરીબ વ્યક્તિને આશ્રય આપતા. તે વખતે કોઈ ગરીબ વિદ્યાર્થી સાથે રહેતો હતો. ક્યારેક કશુંક ખાવાનું વધી પડે તો મા પોતે તે વાસી ખાવાનું ખાઈ લેતી અથવા વધારે હોય તો પોતાના વિન્યાને આપતી. પેલા વિદ્યાર્થીને કાયમ તાજી રસોઈ પીરસે. વિન્યો રોજ આ તમાશો જોતો. એક દિવસ મજાકમાં કહે, ““મા, તું પોતે અમને શીખવે છે કે બધા તરફ સમભાવ રાખવો જોઈએ, કોઈના તરફ પક્ષપાત ન કરવો જોઈએ. પણ પેલા ભાઈને તો તું કદી વાસી ખાવાનું પીરસતી નથી, કાં તું ખાય છે, કાં મને પીરસે છે! તો આટલો ભેદભાવ તે તું પણ રાખે છે ને?''
ત્યારે અભણ ગણાતી મા જવાબ આપે છે, “બેટા, તારી વાત સાચી છે. હજુ મારામાંથી ભેદભાવ ગયો નથી. એટલી મારી આસક્તિ સમજ. મારા હૃદયમાં તારા માટે પક્ષપાત છે. તું મને પુત્ર સ્વરૂપ દેખાય છે અને પેલો છોકરો મને ભગવદ્દસ્વરૂપ દેખાય છે. હકીકતમાં તો બધા જ ભગવદ્દસ્વરૂપ દેખાવા
