________________
પૂર્વ પર્વની અપૂર્વ લીલા
૧૩ વજન નાખી જુઓ.''
અને માદીકરો મોઢામોઢ થાય છે. રાસ-દુઃખ-આંસુ-રુદન આ બધું તો થયું જ હશે, પણ દીકરો પોતે પોતાનામાં વૈવાહિક જીવનની કોઈ જરૂરિયાત જોતો નથી. પોતાની જીવનયાત્રામાં સામે ચાલીને જવા જેવું એ કોઈ સ્ટેશન જ નથી. અકારણ એ કેડી શું કામ ખેડવી એ જ એને ગળે ઊતરતું નથી. ત્યારે છેવટે મા કહે છે : “‘ભલે તારા ખાતર નહીં પણ મારા ખાતર તું પરણ....''
અને મહાવીર હા પાડે છે. મોટા ભાગના કિસ્સાઓમાં માતાના દુઃખે દુઃખી થઈ સહાનુભૂતિપૂર્વક અપાતી સંમતિમાં આપણને અંતરના નિશ્ચયનું અધકચરાપણું, અપરિપકવતા દેખાય છે, પણ મહાવીરનું જે ઉત્તરજીવન છે તે જોતાં આવું કોઈ ‘અધકચરાપણું આ બાબતમાં પણ કહી દેવા માટે આપણું મન તૈયાર થતું નથી. અંતર જાણે સાખ પૂરે છે કે મહાવીરની આ ‘હા’માં કાંઈક બીજું છે ! મહામાનવોના જીવનના નિર્ણયોમાં કેન્દ્રસ્થાને હંમેશાં “” જ રહેતો નથી. મહાવીરના જીવનના આ તબક્કાના નિર્ણયમાં કેન્દ્રસ્થાનેથી પોતાને હટાવી દઈ માના સુખદુઃખને મૂકી અનાગ્રહી વૃત્તિ કેળવી વર્ધમાન જાણે માને શરણે જાય છે. મહાવીરની સ્યાદ્વાદ”ની વિચારસરણીએ પણ એમાં ભાગ ભજવ્યો હોય તેવું લાગે છે. હું માનું છું તે જ અંતિમ સત્ય શા માટે, માની પાસે પણ કોઈ સત્યાંશ છે, તો તેને સ્વીકારી લેવા માટે પોતાના આગ્રહને એમણે મોળો કર્યો હોય. મહાવીર આ પૃથ્વી પર લડાઈ લડવા આવ્યા નથી, લડાઈ જીતવા આવ્યા છે. એમનું સમગ્ર જીવન એટલું બધું ઊંડું અને ભીતર જિવાયેલું છે કે બાહ્ય ઘટનાઓના ઓળા જાણે ઠેઠ સુધી પહોંચી શકે તેમ જ નથી. સામાન્ય માણસને કામક્રોધનાં વહેણો
