________________
- ૪૬
શ્રી શ્રીમા આનંદમયી મા સાધના માટે હિમાલય ખૂબ અનુકૂળ જગ્યા છે. એની ગોદમાં અનંતનું ચિંતન સહજ બને છે.
ભાવ વડે જેમને આગળ વધવું હોય, તેમને માટે સમુદ્રતીર ખૂબ ઉપયોગી છે. એના તરંગે રંગે ભાવના હિલ્લોળી ઊઠશે. ' જેને સાધનપંથના પથિક થવું હોય, તેમને માટે નિર્જન રમણીય સ્થાન જરૂરી છે.
સામાન્ય ગૃહસ્થાશ્રમી માટે ઘરના ખૂણામાં નક્કી કરેલી જગ્યા આવશ્યક છે.
અને જેણે ભગવત્ પ્રેમમાં સર્વને ત્યજ્યાં છે અને જે સર્વમાં ભગવાનને જોઈ શકે છે, તેને માટે સ્થાનની કોઈ કમી નથી. મનને નિયમમાં લાવીને બધી અવસ્થાની ઉપર ઊઠવા યત્ન કરે, તો જણાશે કે, સ્થાન-અસ્થાનનું હૃદ્ધ ચાલ્યું ગયું છે.
શહેરોમાં દિવસ-રાત પાણીની જરૂર હોય તો નળ પણ દિવસ-રાત ચલાવવો પડે છે, એમ હૃદયને ભગવરસથી પૂર્ણ રાખવું હોય તો અવિરામ એનું સ્મરણ રાખવું જોઈશે. મનમાં ઈશ્વરનું ચિંતન સતત હોવું જોઈએ. એટલા માટે કીર્તન, પૂજા, યજ્ઞ, પાઠ, તીર્થ, સાધુસંગ એવાં અનેક સાધનો રાખ્યાં છે. એનો અભ્યાસ વધશે ત્યારે ચાવીવાળા પૂતળાના હાથપગ ફરે છે તેવી રીતે માણસનાં બધાં કમ આપમેળે સહજ ભાવે થતાં રહેશે.
અગ્નિ ઉપર મૂકેલા વાસણનું પાણી ગરમ થશે એટલે એમાં શક્તિ આવવાની જ, પછી એ ઢાંકણું ખોલીને બહાર નીકળવા ધસી જશે. એમ નામજપ વગેરે પણ પ્રાણની અંદર શક્તિ પેદા કરે છે. એનું નામ ભાવ. ભાવ હૃદયમાં જાગે છે, પરંતુ એનો
