________________
૨૮
શ્રી શ્રીમા આનંદમયી મા બેઠેલાં કે સૂતેલી સ્થિતિમાં દર્શન કરતાં.
હવે આ શરીર રહેવાનું નથી, તેમ આદેશ આપતાં હોય તેમ તેમનો '૮૨ના વર્ષનો જન્મોત્સવ પ્રતિવર્ષની જેમ ખૂબ જ ધામધૂમથી ઊજવાયો, ત્યારે મહાત્માઓનાં પ્રવચનો, ભાગવત કથા વગેરે થયાં પરંતુ શ્રી શ્રીમાં પ્રવચન સભાખંડમાં એક પણ દિવસ પધારી ન શક્યાં. સર્વે ભક્તોને મન આશા હતી કે તેમના જન્મદિવસ નિમિત્તે રાત્રે ત્રણ વાગ્યે જે પૂજા માતાજી ગ્રહણ કરે છે તે માટે તો તેઓ શ્રી શંકરાચાર્ય મંદિર અને સભામંડળમાં પધારશે જ પરંતુ ભક્તોની આ આશા ફળી નહીં. કાતિલ ઠંડી અને વરસતા વરસાદ વચ્ચે અનેક રાજ્યોના ગવર્નરો, અનેક જૂનાં
જ્જવાડાંનાં રાજા-રાણીઓ, દેશ-વિદેશથી આવેલા અનેકાનેક રાજદૂતો અને વેપારીઓ પણ અંતે તો સૌ એક જ માતાના ભક્તો હતા ને! સૌ ભક્તો એક જ ખુલ્લા આકાશ નીચે, પલળતા ઊભા રહ્યા. શ્રીમાના પૂજાકક્ષમાં શ્રીમદ્ સ્વામી ચિદાનંદજી મહારાજ, શિવાનંદ આશ્રમના અન્ય ત્રણ મહાત્માઓ અને શ્રી દક્ષેશ્વર મંદિરના મહંત તથા નિવણી અખાડાના મહંતશ્રીને જ માત્ર પ્રવેશ આપવામાં આવ્યો. * ભક્તોની ભક્તિની આ આકરી પરીક્ષા હતી. માની અનુપસ્થિતિમાં ઈશ્વરચિતન નહીં છોડવા માટે શ્રીમા દ્વારા અપાતી તાલીમનું આ મંગળાચરણ હતું.
મે મહિનો ઊતરતાં શૃંગેરીમઠના શ્રી શંકરાચાર્યજી મહારાજ, ઉત્તરકાશીના માર્ગે શ્રી શ્રીમાના આશ્રમમાં પધારેલ. તેમના સન્માનમાં એક વિશેષ ઉત્સવનું આયોજન શ્રીમાના આશ્રમમાં થયું હતું, અને શ્રી શ્રીમા તે સમગ્ર ઉત્સવમાં ઉપસ્થિત રહ્યાં