________________
૨૪
શ્રી શ્રીમા આનંદમયી મા
ખાતે કહેલું કે, ‘‘જેમને શ્રીમાની કૃપા વરી છે, તેમનો તો બેડો પાર છે જ! અને તેની પૂર્તિ કરતાં કહેલું કે શ્રીમા તો કરુણામયી મા છે, તેનાં સઘળાં સંતાનો પ્રતિ એક જ સરખી અમીષ્ટ અને અમીવૃષ્ટિ કરી રહી છે! તેને ઝીલવાની પાત્રતા જ આપણે તો કેળવવાની છે.'' इदं ते न आतपस्काय, न अभकूताय कदाचन । માને જોવાં અને એમનાં દર્શન કરવાં એ બંનેમાં ફેર છે. પ્રીતિ હશે તો ભક્તિ થશે. મા તો ભક્તજનોનાં મા છે, અને જેમણે એક વાર મા માન્યાં છે તે એવું જ માનતા આવ્યા છે, એમને સંભારીને પવિત્રતાના ભાવો દિલમાં ભર્યા છે, આનંદ માણ્યો છે, એથી ગદ્ગદ ભાવે નામ લીધું છે: ‘આનંદમયી મા!’
૫. મહાપ્રયાણ
સૂરજ ઊગે એટલે પૃથ્વીને અજવાળે; મધ્યાહ્ને પ્રખર પ્રચંડ તાપથી પ્રજાળે પરંતુ સંધ્યાના સલૂણા રંગોની વચ્ચે સૂરજદાદા ક્ષિતિજના ઓવારાઓમાં ડૂબકી દાવ રમે ત્યારે અંધારું ધપ! પણ સંતોના જીવનનું એવું નથી. એમનો તો જ્ઞાનસૂર્યનો પ્રચંડ પ્રકાશ જીવનસંધ્યાએ વધુ ઉગ્ર અને પ્રભાવશાળી હોય છે.
શ્રી શ્રીમાનું નામ જેમ જેમ સંતો, ભક્તોને હૈયે વસતું ગયું તેમ તેમ દેશ, પરદેશની દશે દિશાઓમાંથી ટોળાંબંધ લોકો શ્રીમાને દર્શને આવવા લાગ્યાં. અને મા! એટલે મા! તેનો તો બધાં જ બાળકો પ્રત્યે એક સરખો ભાવ! છતાં જે બાળક માતા સુધી ન પહોચી શકે, ત્યાં મા સ્વયં પહોંચી જાય. તેમ શ્રીમાની યાત્રાઓ, પૂર્વમાં બંગાળમાં કલકત્તા, દિનાજપુર, આસામથી
