________________
૩૯
ભારતમાં પુનરાગમન ઉપર, તેમ જ જેના પ્રમુખ થવાનું મને માન મળ્યું હતું એ વિજ્ઞાનશાખાના મંચ ઉપર એમણે ઘણી વાર વ્યાખ્યાનો આપેલાં અને બધા પ્રસંગોએ કોઈ પણ ખ્રિસ્તી કે બિનખ્રિસ્તી વક્તા કરતાં વધુ ઉત્સાહથી એમને વધાવી લેવામાં આવતા હતા. એ જ્યાં જ્યાં જતા ત્યાં ત્યાં લોકો એમની આજુબાજુ ટોળે વળતા અને એમનો શબ્દ શબ્દ આતુરતાપૂર્વક સાંભળતા હતા. .. હડહડતા રૂઢિચુસ્ત ખ્રિસ્તીઓ પણ એમને વિશે કહે છે, ખરેખર એ એક મહાન વ્યકિત છે.''
સ્વામીજીની અભુત સફળતાના સમાચારો ભારતવાસીઓનાં હૈિયાને પુલકિત કરી રહ્યા હતા. વિશ્વપરિષદ પછી સ્વામીજી પોતે જ પોતાના ગુરુભાઈઓને પત્ર લખતા. એમના સૌના આનંદનો પાર ન રહ્યો. આમ, ભારતના આ તેજસ્વી સપૂતે અસાધારણ સફળતા મેળવીને હિંદુ ધર્મની પતાકા પશ્ચિમમાં ફરકાવી.
એવી અનેક સભાઓને કારણે સ્વામીજીનું નામ ભારતભરમાં ગાજતું થઈ ગયું. આધુનિક ભારતમાં નવા આચાર્યનો ઉદય થયો છે એવી ઘોષણા અનેક વક્તાઓએ અનેક સભાઓમાં કરી. ભારતના ઉદ્ધારનું નવું પ્રસ્થાન થઈ રહ્યાનો માર્ગ હવે સાંપડતો જાય છે, એવું ભારતવાસીઓને જણાવા લાગ્યું.
૭. ભારતમાં પુનરાગમન
વિશ્વધર્મપરિષદની પૂર્ણાહુતિ પછી સ્વામીજી શિકાગોમાં બે માસ રહેલા. ત્યાર બાદ આજુબાજુનાં ઘણાં શહેરોમાં એમનાં વ્યાખ્યાનો ગોઠવાયેલાં. સ્વામીજી વ્યાખ્યાનપ્રવાસ ખેડતા ત્યારે અનેક પ્રકારના અનુભવોમાંથી એમને પસાર થવું પડતું. એક