________________
જગદંબાનું પ્રથમ દર્શન અને ભાવોન્મત્ત અવસ્થા ૧૯ રહી છે, અને તેથી કોઈ પણ જાતનું વિદન ત્યાં પ્રવેશ કરી શકશે નહીં ત્યારે એ મંત્રનો ઉચ્ચાર કરતાં શ્રી રામકૃષ્ણ જોઈ શકતા કે પોતાની આજુબાજુ સેંકડો જ્વાળાઓ ફેલાઈ રહીને, ઓળંગી ન શકાય તેવી એક દીવાલરૂપ બની ગઈ છે. પૂજા કરતી વખતે તેમના મુખ પર તેજ છવાઈ રહેતું. તે વખતે તેમની એકાગ્રતા અને તન્મયતા જોઈને બીજા બ્રાહ્મણો અંદરોઅંદર બોલી ઊઠતા કે સાક્ષાત્ વિષ્ણુ જાણે કે નરદેહ ધારણ કરીને પૂજા કરવા બેઠા છે.
શ્રીરામકૃષ્ણ પૂજારીપદ સુયોગ્ય રીતે સંભાળી લીધું છે એ જાણીને રામકુમારને ખૂબ આનંદ થયો. વળી, જ્યારે પોતાની જીવનસંધ્યા આવી રહી છે ત્યારે નાનો ભાઈ પોતાનું સ્થાન સંભાળી લે તો કુટુંબના જીવનનિર્વાહની ચિંતા ન રહે, એવા વિચારથી રામકુમારે શ્રી રામકૃષ્ણને કાલિપૂજાની દીક્ષા વિધિપૂર્વક કલકત્તાના શ્રી કનારામ ભટ્ટાચાર્ય પાસેથી અપાવી. કહેવાય છે કે
જ્યારે દીક્ષામંત્ર એમના કાનમાં ઉચ્ચારવામાં આવ્યો ત્યારે એ મોટો નાદ કરીને ભાવાવેશમાં નિમગ્ન થઈ ગયા હતા. દીક્ષાગુરુ કેનારામ માટે પણ આ એક પરમ આશ્ચર્યની ઘટના હતી.
હવેથી રામકુમારે અનેક વખત શ્રી રામકૃષ્ણ પાસે શ્રી જગદંબાની પૂજા કરાવવાનું શરૂ કર્યું અને પોતે શ્રી રાધાકાન્તની પૂજા કરવા માંડી. એક વખત મથુરબાબુ શ્રીરામકૃષ્ણને કાલિપૂજા કરતા જોઈ ગયા. એટલે હવે પછી કાયમને માટે કાલિપૂજા કરવાની એમણે શ્રી રામકૃષ્ણને વિનંતી કરી. એમણે ઉત્તર આપ્યો: ‘‘બાબુજી! હું શકિતપૂજાનો વિધિ જાણતો નથી, એટલે શાસ્ત્રોક્ત રીતે એ પવિત્ર કાર્ય શી રીતે કરી શકું?'