________________
શ્રીરામકૃષ્ણ પરમહંસ માતા અન્નપૂર્ણા અને ગયાજીની પણ યાત્રા કરી. આ યાત્રા દરમિયાન તેમને અનેક દિવ્ય અનુભવો થતા. એક દિવસ તેઓ ધ્યાનસ્થ હતા ત્યારે એક દિવ્ય જ્યોતિર્મય ઘનશ્યામ શરીરધારી પુરુષને ચરણે પોતાના પિતૃઓને દંડવત્ પ્રણામ કરતા જોઈને, તેમણે ધ્યાનમાં જોયું કે તેઓ પણ દંડવત્ પ્રણામ કરી રહ્યા છે.
અને અંતરના ઊભરાથી સ્તવન કરવા લાગ્યા. તેમણે જોયું કે એ દિવ્ય પુરુષ અતિશય મીઠા શબ્દોમાં જાણે કે કહી રહ્યા છે? “ખુદીરામ! હું તમારી ભક્તિથી ખૂબ પ્રસન્ન થયો છું. તમારે ત્યાં હું પુત્રરૂપે જન્મ લઈશ અને તમારી સેવા સ્વીકારીશ.'
આ અલૌકિક સ્વપ્નની અસર પ્રબળ હતી, છતાં તેમણે મનમાં ગાંઠ વાળી કે આ સ્વપ્ન સાચું ન પડે ત્યાં સુધી એ વાત બહાર પાડવી નહીં.
યાત્રામાંથી કામારપુકુર પાછા ફર્યા ત્યારે તેમણે જોયું કે પોતાની પત્ની ચંદ્રમણિના સ્વભાવમાં કોઈ અજબ પરિવર્તન થયું છે. તેની દષ્ટિ અને પ્રેમ વૈશ્વિક થઈ ગયાં છે. વિશ્વપ્રેમના વિકાસ સાથે અનેક દેવદેવીઓ તેમના શરીરને નિદ્રામાં સ્પર્શી જતાં હોય તેવો અનુભવ પણ તેઓ કરવા લાગ્યાં. અને એક દિવસ જુગી મહાશયના શિવમંદિરે તેઓ દર્શન કરવા ગયેલ ત્યાં તેમણે દિવ્ય અનુભવ કર્યો કે શંકરની પિંડીમાંથી એક વિશાળ
જ્યોતિ નીકળી અને આખું મંદિર તેજોમય થઈ ગયું અને એકાએક આ પ્રકાશ-પુજે તેમને એકદમ ઢાંકી દીધાં ન હોય તેવું તેમને લાગ્યું. ત્યારે ભય અને વિસ્મયથી તેઓ મૂછ પામેલ. ખુદીરામે ચંદ્રામણિદેવીની આ વાત જાણીને કહ્યું: ‘‘જે કંઈ છે તે સઘળું આપણા કલ્યાણ માટે જ છે. શ્રી ગદાધરે મને અલૌકિક
