________________
૬૯
મદીના પર કુરેશીઓના હુમલા ચાલતા અને અમને વાહન પર બેસાડતા. જ્યારે રોટલાની અછત થતી ત્યારે તેઓ અમને ઘઉંના રોટલા ખવડાવતા અને પોતે ખજૂર ખાઈને રહેતા. ૧
બદ્રની લડાઈ પછી ઉમેર ઇન વાહબ નામનો એક નવજુવાન મહંમદસાહેબનો જાન લેવાના ઇરાદાથી મદીના આવ્યો. ત્યાં કેટલાક દિવસ સુધી તેમનો ઉપદેશ તેણે સાંભળ્યો. તેની તેના પર એટલી અસર થઈ કે તેણે પોતે મહંમદસાહેબ આગળ આવીને પોતાના દિલનું પાપ પ્રગટ કર્યું અને ઇસ્લામ ધર્મ અપનાવ્યો.
ત્યાર પછી કુરેશીઓ સાથે સુલેહ થઈ જાય તેને માટે મહંમદસાહેબે કોશિશ કરી. તેમણે કહેવડાવ્યું :
હ મક્કાવાળાઓ, તમે ચુકાદો માગતા હતા તે આવી ગયો. હવે તમે મુસલમાનો પર હુમલો ન કરો તો સારું. પણ જો તમે ફરી હુમલો કરશો તો અમારે પણ લડવું પડશે અને તમારી સાથે ગમે તેટલી ફોજ હશે તો પણ તમને કશો લાભ નહીં થાય, કારણ કે અલ્લા ઈમાનવાળાઓ સાથે છે.”
... જો હવે તેઓ હુમલો ન કરે તો અત્યાર સુધી જે કંઈ થઈ ચૂક્યું તે બધું માફ કરી દેવામાં આવશે.” (૮–૧૯, ૩૮)
પરંતુ આનું કશું પરિણામ ન આવ્યું. કુરેશીઓ તરફથી હુમલા ચાલુ જ રહ્યા.
બદ્રની લડાઈ પછી તરત જ અબુ સુફિયાન બસો ઝડપી ઘોડેસવાર લઈને મક્કાથી નીકળ્યો અને મદીનાથી ત્રણ માઈલ દૂર બે મુસલમાનોને મારી નાખીને, ત્યાંની ખેતી ભેલાડીને તથા ખજૂરીના ઝાડને આગ લગાડીને મદીનાવાળાઓ નીકળે તે પહેલાં પાછો ચાલ્યો ગયો.
બીજે વરસે ત્રણ હજાર માણસો સાથે અબુ સુફિયાને મદીના પર હુમલો કર્યો. આ હુમલાનો ઉદ્દેશ ગયે વરસે બદ્રની લડાઈમાં માર્યા
1. Life of Mohammad, by Sir W. Muir, Vol. III, p. 122.